DOÇ.DR. YAŞAR ŞENLER

Kemal Bilbaşar’ın romanlarında şahıslar kadrosu

275 ÖZET ?Kemal Bilbaşar’ın Romanlarında Şahıslar Kadrosu? adını taşıyan incelememizin amacı Kemal Bilbaşar’ın romanlarını tanıtmak ve romanlarındaki şahısları değerlendirmektir. İncelememizin ?Giriş? bölümünde yazarın hayatı, sanatı ve eserleri hakkında bilgi verilmeye çalışılmıştır. yazarın sanat anlayışı beş bölüm şeklinde ele alınmıştır. İncelememizin ikinci bölümünde ise; yazarın Denizin Çağırışı, Ay Tutulduğu Gece, Cemo, Memo, Yeşil Gölge, Başka Olur Ağaların Düğünü , Kölelik Dönemeci, Bedoş ve Zühre Ninem adını taşıyan romanları teker teker ele alınmıştır. İlk önce her romanın tanıtımı yapılmış, sonrasında da romanın geniş bir özeti verilmiştir. Bu iki aşamadan sonra da şahısların incelemesine geçilmiştir. romanın şahıs kadrosunun incelenmesinde Şerif Aktaş’ın ?Roman Sanatı ve Roman İncelemesine Giriş? kitabından faydalanılmıştır. Şahıslar, Denizin Çağırışı ve Bedoş romanlarında sekiz, diğer romanlarda ise; yedi kısımda incelenmiştir. İncelememizin sonuç bölümünde, yapılan inceleme sonrasında elde edilen veriler kısaca anlatılmıştır.

Nazlı Eray’ın öykülerinde düş, düşlem ve gerçeklik

106 ÖZET Türk öykücülüğünde fantezi yazarlığının önemli isimlerinden biri olan Nazlı Eray, yazın yaşamına girdiği 1960’lı yıllardan bugüne kadar çizgisinden şaşmadan edebû üretimini fanteziler üzerine kurmuştur. Eray’ın, ilk yapıtları ile edebiyat çevrelerince Sait Faik çizgisine yakın bulunmasının sebebi, öykülerinde yer alan dışlanmış, itilmiş, sıradan insanları duyarlılıkla işlemesidir. Hikâyelerinde bu insanlara ve yaşantılarına sevgiyle yaklaşan yazar, hem kendi hem de dışlanmış insanların özlemlerini ve yaşamdan beklentilerini kurduğu fantezilerle gerçekleştirir. Bu tezin amacı da Nazlı Eray’ın öykülerindeki gerçek-fantezi alaşımını ortaya çıkararak onun bu tarzın anlatım tekniklerini nasıl kullandığını incelemektir. Yazarın öyküleri çeşitli dergilerde veya toplu halde yayınladığı dönemlerde değerlendirilmiş fakat öyküleme tekniğinin oturduğu esas kaideler toplu halde ele alınmamıştır. Eray’ın öykülerine dair yazılanlar; fantastik, fantasma, düşsel, büyülü, gerçeküstü, olağanüstü, masal, bilimkurgu gibi esnek kavramlar etrafında kümelenmiştir. Tezimizin öncelikli amacı kavram karmaşasını ortadan kaldırarak tanımlamaları netleştirmektir. Asıl ulaşmak istediğimiz ise Nazlı Eray’ın öykülerinde gerçekliğin hangi boyutlarıyla yer aldığı ve nasıl teknikler kullandığını tespit ederek genel kanılar ortaya çıkarmaktır. İncelememizde, Nazlı Eray’ın sekiz öykü kitabındaki tüm öykülerini fantezi ve dayandığı gerçeklikler ile teknik olanaklar açısından yararlandığı türlerin ortaya çıkarılması hedeflenmiştir. Fantezi gerçekliği içinde yazılan bu öykülerin çoğunluğu bireysel temalar üzerine kurulurken, toplumsal travmalar istisna sayılacak kadar az sayıdaki öyküde işlenir. Çalışmamızın başlangıcında gerçeklik ve alt sınıfları belirlenmiştir. Otobiyografi, yazarlık, toplumcu gerçekçilik, evlilik, kadın-erkek ilişkileri ve son olarak da ruhsal gerçekliği oluşturan ana etken olarak aşk, öykülerin gerçek katmanını oluşturan bileşenlerdir. Gerçekliği verme yordamı olarak kullanılan fanteziler ise yararlanılan olanakların ortak bir paydada birleştirilmesiyle sonuca 107 ulaşmamızı sağlamıştır. Yazarın fantezi üretiminde etkin rol oynayan başta rüyalar olmak üzere olağanüstü fantastik, metamorfoz, tekinsiz fantastik, masal, bilimkurgu ve mitoloji gibi olanakların yoğun olması anlatım tekniklerini belirlemede kullandığımız alt sınıflar olmuştur. Yapıtlarının birçoğunda imkânsız olanı gerçekleştirerek şaşırtmayı, mucizeler yoluyla insanları mutlu etmeyi hedefleyen Nazlı Eray Türk öykücülüğünde fantezileriyle bir arada anılmaktadır. Tezin ulaşmak istediği nokta Nazlı Eray’ın gerçeği verme yöntemi olarak kullandığı düşlemlerini ve anlatım tekniklerini ortaya çıkarmaktır.

Elif Şafak’ın romanlarında şahıslar dünyası

441 ÖZET Giriş bölümünde, Elif Şafak’ın hayatı, romancılığı, eserleri hakkında bilgi verildi. Elif Şafak’ın Romanlarında Şahıs Dünyası bölümünde yedi romanda yer alan bütün şahıslar kronolojik bir tasnife tabi tutuldu. Her şahıs fiziksel ve ruhsal yönden incelendi. Sonuç bölümünde şahıslar tipolojik bir tasnife göre değerlendirildi. Son kısma da kaynaklar eklendi. ABSTRACT In the entrance of the thesis, the life of Elif Şafak, her literary side as a novelist and her works explained. All the characters are classified by a chronological classifacation in the part of ?The World of Characters? in the eleven novels of Elif Şafak. Each character is examined phisically and physycologically. In the part of result, the characters are classified by a typologic classification. And the sources part is added at the end of the thesis.

Peyami Safa’nın romanlarında şahıslar dünyası The world of characters in the novels of Peyami Safa

360 ÖZET Giriş bölümünde Peyami Safa’nın hayatı, romancılığı, eserleri hakkında bilgi verildi. Peyami Safa’nın Romanlarında Şahıslar Dünyası bölümünde on bir romanda yer alan bütün şahıslar kronolojik bir tasnife tâbi tutuldu. Her şahıs fiziksel ve ruhsal yönden incelendi. Sonuç bölümünde şahıslar tipolojik bir tasnife göre değerlendirildi. Son kısma da Kaynaklar bölümü eklendi.