DOÇ.DR. SABAHATTİN ÖZEL

Birinci Dünya Savaşı Türk basınında Çanakkale Muharebeleri The World War One-The Dardanelles War in the Turkish press

ÖZET Bu tezin yapılış amacı, alanında bulunan boşluğu kısmen de olsa doldurması ve bu sahada bilgiye ihtiyaç duyan araştırmacılara kolaylık sağlamasıdır. Tez esas olarak İkdam ve Tanin gazetelerinin Çanakkale muharebeleri sırasındaki haber ve yorumlarından oluşmaktadır. Ancak bir ön bilgi olması bakımından, girişe Çanak kale muharebelerinin sebep, gelişme ve sonuçlarını ihtiva eden bir bölüm eklenmiştir. Tezin işlenişi esnasında, önce gazetelerin ilgili sayıları taranarak Çanakkale hakkındaki bütün haberler kaydedilmiş, daha sonra Giriş bölümündeki bilgilerin derlenmesi amacıyla bu konuda yazılmış çeşitli eserlere müracaat edilmiştir. Araştırmanın nihayetinde önemli bazı sonuçlara varılmıştır. Bunlar ayrıntılı bir şekilde Sonuç bölümünde açıklanmasına rağmen kısaca ifade etmek gerekirse, Çanakkale mu harebeleri hem yabancı hem de Türk basınında geniş yer bulmuş, her iki tarafın mat buatı da muharebeleri kendi milli menfaatleri doğrultusunda işlemiş ve Türk askerinin kahramanlık, cesaret ve başarısı dost-düşman bütün hükümetler ve basın tarafından takdir edilmiştir. Ayrıca belirtmekte fayda vardır ki, bilhassa İngiliz basını muharebelerin başında çok iddialı yorumlar yayınlarken, savaş geliştikçe ve kendilerinin başarısızlığı ortaya çıktıkça ağız değiştirmeye başlamış, en sonunda başarısızlığın faturasını Türk askerinin kahramanlığına olduğu kadar kendi hükümet ve ordularının yanlışlarına da çıkararak, yapılan yanlış icraat ve kumandayı çok şiddetli bir şekilde eleştirmiştir. Netice itibariyle Çanakkale muharebelerinin sonucunda Türk Milleti ve Ordusunun iti barının diğer devletler nezdinde son derece yükseldiği görülmektedir. vı