DOÇ.DR. NİŞAN SÖNMEZ

Sementasyon ve nitrasyonla sertleştirilmiş çeliklerin korozyon davranışları açısından incelenmesi

ÖZET Yapılan bu çalışmanın esası, ısıl işlemler literatüründe sementasyon ve nitrasyon olarak adlandırılan ve yüzeylerin (demir esaslı malzemelerin yüzeylerinin) yüksek bir sertliğe çıkarılarak aşınma dayancının yükseltilmesi durumunun korozif ortamlarda koruyucu bir tabaka işlevini yüklenip yüklenmeyeceklerini, ya/da ne ölçüde yüklenebileceklerini belirlemektir. Bunu belirlemek için yapılmış olan çalışmaların çıkış noktası şudur : Gerek sementasyon ve gerekse de nitrasyon işlemlerinde de mir esaslı malzemenin (çeliklerin) yüzeyden başlayarak, işlem faktörlerine bağlı olarak değişik derinliklere kadar inebilen bölgeler içinde malzemenin çıkış bileşimi farklı! aştırılmaktadır. Dolayısıyla, sementas yon işleminde karbon elemanının yoğunluğu bölgesel olarak yükseltilmekte, nitrasyonda ise çıkış bileşiminde bulunmayan ve ancak arıtılamayan gazlar dizisinden olarak istenmediği halde dokuda kalabilmiş olan azot elemanının bölgesel bir karışımı yapılmaktadır. Dokuya giren ve yüzeyden itibaren ayarlanabilir derinliklere kadar yaymabilen azotun oluşturduğu nitrür bağlantıları, oksijenle birleşmeye hazır demir elemanı oranını düşürdüğünden çıkış dokusuna göre korozyona daha yüksek dayançlı bir yüzey amaçlanmaktadır. Standardlarda nitrasyon işlemine uygun çelikler olarak verilen bir dizi nitrasyon çeliklerinin bileşiminde amaçlanan özellikte tabakalar elde edilebilmiştir. Bu durumun doğal bir sonucu olarak da nitrürlenmiş yüzeyler korozif ortamlarda çalışacak belli makina elemanlarının (ayrıca takım yüzeylerinin) korozyondan korunmasında bir yöntem olarak görülmeye başlanmıştır. Semente edilmiş yüzeylerdeki »kar bonca zenginleşti Hl dikten sonra sertleştirilen ve martenzitik bir dokuya geçilen tabakalarda ise nitrasyondaki kadar doyurucu sonuçlar henüz alınamamıştır. Bu konudaki çalışmaların metaller dünyasına açtığı en önemli perspektif, uygun elemanlar yayındırarak zenginleştirilmiş yüzeylerin (yüzey serti estirilmesi amacı olmadan) giderek daha yüksek korozyon dayanımları vereceği yolundaki izlenimlerdir. Literatür araştırmaları, çalışmaların gelecekte bu yönde yoğunlaşacağını göstermektedir.

Spor ekipmanlarında kullanılan hafif metal ve kompozit malzemelerin etüdü ve gelişebilirliklerinin incelenmesi Light metal and composite materials for sports equipment and manufacture studying

Özet Spor ekipmanlarının gelişimi ve şekillenmesi, mühendisdislik ve bilimsel temellere dayanır. Bunlar, makina mühendisliği ve mekaniği, biyomekanik, sürtünme mekaniği, malzeme bilimi ve anatomi ve felsefe ile ilgili birtakım bilim dallarını içerir. Spor ekipmanlarının üretimi ve dizaynında özellikle iki kaygı taşınmaktadır; spor performansını artırmak ve sporcuyu daha özgür ve daha serbest kılmaktır. Günümüz insanı yoğun iş temposundan arta kalan zamanda spor yapıyor. Bunu yapmalarını en büyük nedeni formda kalmak, kilo almamak ve eğlenmektir. Bunları yaparken de hareketlerinin kısıtlanmasını istemiyor, birer “haftasonu atleti” olmak yani o spor dalı ile uğraşırken profesyonel sporcuların kullandığı ekipmanları kullanmak istiyor. Bugün dünya popülasyonunun büyük çoğunluğunu oluşturan çocukların tamamına yakını en az bir spor dalı ile uğraşmakta, oyun amacı ile olsa vakit ayırmaktadır. Ayrıca büyükler için de sportif oyuncaklar üretilmektedir. Ör/ Karbon fiber kompozitinden üretilmiş bir balık oltası kamışı.. Şirketler hızla büyüyen piyasanın farkına varmış ve bünyelerinde özellikle hafif metaller ve kompozit malzemeler üzerine araştırma-geliştirme yapan laboratuarlar kurmuşlardır.

Sm-Co ve Nd-Fe-B bazlı nadir toprak elementi kalıcı magnetlerinin üretimi

ÖZET Kalıcı magnet, demagnetize alana yüksek dayanç gösterebilen, yüksek mağnetik akı yoğunluğuna sahip, kullanım esnasında stabil katı malzemeler olarak tanımlanabilir. Kalıcı magnetler sıcaklık etkilerine, mekanik şoklara ve demağnetleme alanlarına duyarlıdırlar. Kalıcı magnet malzemeleri farklı alaşımları, intermetalikleri ve seramikleri içerirler. Ortak adlarla anılan alaşımlar; AINiCo, Cunife, Vanadyum ve Molibden içeren Fe-Co alaşımları, Pt-Co alaşımları, Sert Ferritler ve nadir toprak elementlerinden oluşan alşımlardır. Mağnetik malzemelerin her biri mağnetik özellikler, mekanik özellikler, korozyona karşı dayanım ve ısıl duyarlılık parametrelerini kendi bünyelerinde verirler. Bu faktörler kullanıcıya geniş aralıkta çalışma olanağı sağlar. Kalıcı magnetler, yüksek mağnetik indüksiyon üreten magnet yapısı içinde atomatik ve modüler momentlerin karşılıklı etkileşimleri üzerine kurulmuşlardır. Kalıcı magnetler ferromağnetik veya ferrimağnetik olarak sınıflandırılmalarına rağmen diamağnetiklik ya da paramağnetiklik içermezler. Doğal ferromağnetik elementler Fe,Ni ve Co’tır. Diğer elementler Mn veya Cr gibi düzenli atomik boşluk içeren ferromağnetik yapabilen elementlerdir. Ferromağnetik metaller diğer metaller veya seramik magnetlerin dahil olduğu ferrimağnetikler ile bileşik yapabilmektedir. Kalıcı magnet malzemelerin en önemli karakteristikleri yüksek indüksiyon, demağnetizasyona yüksek dayanç ve max. enerji içeriğidir. Mağnetik indüksiyon bileşimle sınırlıdır. İkili Fe-Co alaşımlarında durağan indüksiyon en yüksek değere ulaşır. Demağnetizasyona karşı dayanç bileşimle şekil ve kristal anizotropisinden daha az etkilenir. Yapıda meydana gelen alt taneler de mekanizmayı etkilemektedir. Çökelmeler, gerilimler ve diğer malzeme kusurları uygun parçacık teknolojisi ile demağnetizasyona karşı dayanç karakteristiğinin sağlanmasında kullanılır. Max. enerji miktarı kalıcı magnetlerin en belirgin özelliğidir. Kalıcı magnetler birincil olarak potansiyel enerji formunda mağnetik akı alanı üretir. Gerek max. enerji miktarı gerekse diğer mağnetik parametreler kalıcı magnet malzemesine bağlı olarak en iyi, histerisis eğrisi ile tanımlanır. VII