DOÇ.DR. NİHAT YÜZÜGÜLLÜ

Esnek üretim sistemi çevresinde üretim planlamasında amaç programlaması yaklaşımı

ÖZET Çalışmanın amacı, mekanik işlemlerle imalat yapan bir üretim sisteminde, grup teknolojisi ilkeleriyle oluşturulan parça grupları için, esnek üretim sistemleri temel alınarak, amaç programlama yaklaşımının uygulanmasıdır, Çalışmada öncelikle, konuya temel teşkil eden amaç programlamayla ilgili kuramsal bilgi verilmiştir. Esnek üretim sistemlerinin tanımlanması, esneklik çeşitleri, problem alanları, geçirdiği teknolojik gelişim, üstünlük ve kısıtlamaları açıklanmıştır, Daha sonra çok amaçlı karar verme yöntemleri ve bunun bir alt bölümü olan amaç programlama hakkında bilgiler verilmiştir. Çalışmayla ilgili kuramsal bilgiler verildikten sonra, işlemleri gruplayarak parça ailelerinin oluşturulup makina sayısının azaltılması amacıyla grup teknolojisi ilkeleri uygulanmıştır. Grup teknolojisi ilkeleri uygulanarak parça ve makina grupları oluşturulmuştur. Gruplamada uygulama ve işlem kolaylığı açısından derece sıralama ve kümeleme yöntemi kullanılmıştır, Amaç programlama modeline temel teşkil eden, sistemin hedef ve öncelikleri belirlenmiştir, Belirlenen öncelikler kümesine göre, parça gruplarına amaç programlama modeli uygulanmıştır. Model, QSB paket programı yardımıyla çözülerek, seçilen planlama dönemi için parça gruplarının üretim miktarları belirlenmiştir. Model, öncelik sırası değiştirilerek tekrar çözülmüştür, öncelik sırası değiştiğinde omaca ne ölçüde erişildiği incelenerek bir karşılaştırma yapılmıştır. Çalışmada, EÖS’de makina yükleme probleminin, amaç programlama modeline başvurulmasıyla etkin olarak çözülebilirliği gösterilmiştir. Anahtar Kelimeler : Esnek üretim sistemleri, amaç programlama, grup teknolojisi