DOÇ.DR. NEVZAT YÜKSEL

Şizofrenik ve majör depresif hastaların beden imgelerinden doyum düzeyleri

54 ÖZET Araştırmanın genel amacı, Şizofreni, majör depresyon ve normal grupların beden imgesi doyum düzeyi yönünden karşı laştırılmasıdır. Bu genel amaç doğrultusunda majör depresyon tanısı alan grup, şizofren tanısı alan ve psikiyatrik tanısı olmayan normal grup ve şizofreni tanısı alan grup normal grupla karşılaş tırılmıştır. Bu arada cinsiyetin beden imgesi doyum düzeyi açısından önemi incelenmiştir. Araştırmada DSM III tam kriterlerine göre şizofreni tanısı alan 20 hasta, majör depresyon tanısı alan 20 hasta ile, hiçbir psi kiyatrik tam almamış 20 normal kişi olmak üzere toplam 60 kişi den oluşan bir örneklem grubundan yararlanılmıştır. Tüm gruplar da kadın ve erkek sayısı 10 kadın ve erkek olmak üzere eşit tutul muştur. Araştırmaya katılan deneklerin beden imgesi doyum düzeyleri BCS (Body Cathexis Scale) ile ölçülmüştür. Grupların or talamaları arasında anlamlı bir fark olup olmadığım belirlemek amacıyla verilere; 3 (normal, şizofren, majör depresyon) x 2 (kadın, erkek) x 4 (baş, boyun, gövde, kol-bacak, işlev), son faktörde tek rarlı ölçüm bulunan varyans analizi uygulanmıştır. Ortalamalar arası fark ise, Tukey testi ile belirlenmiştir. Araştırmanın verilerine uygulanan istatistiksel sonuçlarına göre, sadece majör depresif grup ile, diğer gruplar arasında beden imgesi doyum düzeyi arasındaki fark anlamlıdır. Diğer gruplar arası sonuçlar istatistiksel olarak an lamsızdır. Ayrıca şizofren, majör depresif ve normal grupların kadın-erkek dağılımına göre beden doyum düzeyleri arasında an lamlı bir fark bulunamamıştır. Bu sonuçlar majör depresyon ve şizofreninin klinik özellikleri ile uygunluk göstermektedir.

Menstruasyon öncesi belirtilerin günlük ve geriye dönük ölçümler ile saptanması ve risk etkenleri ile ilişkisi

-62- ÖZET Bu çalışma geçmişte psikiyatrik bir rahatsızlık geçirmemiş (n=51) ve şu anda psikiyatrik belirtili olmayan çalışan kadınlarla gerçekleştirilmiştir. ‘Menstruasyon öncesi Değerlendirme Formu* (PAF, Premestrual Assessment Form) ve bunun ‘Günlük Derecelendirme Formu’ ile menstruasyon öncesi belirtileri saptanan kadınlar kümeleme (cluster) analizi yöntemiyle »belirtilerin şiddetlerine göre, üç gruba ayrılmışlardır (en az değişim; n=25,orta derecede değişim; n=14, şiddetli değişim;n=12 ). Gruplar arasında çeşitli demografik değişkenler, sosyal destek, yaşam olayları, androjeni puanı ve diğer bazı değişkenler açısından istatistiksel anlamlılık düzeyinde bir fark bulunmamıştır. Ayrıca ‘Günlük Dereceleme Formu’ alt ölçekleri ile söz edilen tüm değişkenler arasındaki korelasyonlarda saptanmıştır. Bu örneklerde en sık rastlanan menstruasyon öncesi belirtiler ‘azalan enerji ‘ (%91. 8 ), ‘göğüs ağrısı’ (%82.2), ve ‘artan uyku’ (%80.3) dur. ‘PAF’ ‘Günlük Derecelendirme Formu’nun özellikle ilk üç alt ölçeği olan ‘ disforik duygu durum’, ‘fiziksel rahatsızlık’ ve ‘ düşük enerji’ bu çalışmanın sınırlılıkları dahilinde uygulanabilir niteliktedir. Bu çalışmanın örneklemi için enerjide azalmanın menstruasyon öncesi belirtilerinin tipik özelliği olduğu söylenebilir. .63- Psikoiojik ve sosyal kökenli etiyoloji hipotezlerinin sınanabilmesi için değişkenlerin ve denek gruplarının tek tek ele alınarak detaylı çalışılmasında, bu çalışma Türk örnekleminde bir kıyas odağı niteliği taşımaktadır.