DOÇ.DR. MUSTAFA KURT

Trafik yönetiminin yerel birimlere devredilmesi Transfering the traffic administration to the local management

TRAFİK YÖNETİMİNİN YEREL BİRİMLERE DEVREDİLMESİ (Yüksek Lisans Tezi) İsa ÇİFTÇİ GAZİ ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ Temmuz 2000 ÖZET Örgütsel,personel, hukuksal ve uygulamaya yönelik nedenlerle trafik yönetiminin etkin biçimde hizmet verebilmesi için trafik alt yapı, denetim ve eğitim hizmetlerinin de tek merkezden yönetilmesinde yarar görülmektedir. O halde belediye sınırları içinde trafik hizmetlerinin yürütülmesinden sorumlu olan tek kuruluş da belediye olmalıdır. Bilim kodu Anahtar kelimeler Sayfa adedi Tez yöneticisi 605.01.01 Trafik, Belediye, Öneri 160 Doç. Dr. Mustafa KURT

QS 9000 kalite sistem şartlarının verimlilik üzerindeki etkisinin araştırılması The Research on the effects of the QS 9000 quality system requirements on the productivity

QS 9000 KALİTE SİSTEM ŞARTLARININ VERİMLİLİK ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİN ARAŞTIRILMASI (Yüksek Lisans Tezi) Ahmet AKDAĞ GAZİ ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ Haziran 2001 ÖZET Bu çalışmada, QS 9000 Kalite Sistem Şartlan ile verimlilik ilişkisi araştırılmıştır. QS 9000 Kalite Sistem Sarfları; otomotiv sektöründe üç büyükler olarak bilinen Ford, Chrysler ve General Motors’un otomotiv sektörü için geliştirdikleri bir kalite standard olup gerek dünya gerekse de ülkemiz açısından oldukça yemdir. Bu standartın verimlilik üzerine etkisinin belirlenmesi amacıyla, ülkemizdeki QS 9000 belgeli firmaların büyük çoğunluğu seçilip bu firmalarda verimlilik göstergesi sayılabilecek hususları içeren bir anket uygulaması yapılmış, sonuçları değerlendirilmiştir. Bilim Kodu : 605.02.04 Anahtar kelimeler : QS 9000 Kalite Sistem Şarüan, Verimlilik Sayfa Adedi : 110 Tez Yöneticisi : Doç. Dr. Mustafa KURT

Ergonomik kriterler açısından emniyet teşkilatı personelinin çalışma şartlarının incelenmesi ve mesai düzensizliğinden kaynaklanan iş kazaları The Analysis of Turkish National Police according to the ergonomic rules and the works may cause related accidents like human rights violations

ERGONOMİK KRİTERLER AÇISINDAN EMNİYET TEŞKİLATI PERSONELİNİN ÇALIŞMA ŞARTLARININ İNCELENMESİ VE MESAİ DÜZENSİZLİĞİNDEN KAYNAKLANAN İŞ KAZALARI (Yüksek Lisans Tezi) Ömer ARIKAN GAZİ ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ MAYIS 2002 ÖZET Emniyet teşkilatınca verilen güvenlik hizmetleri, kesintisizdir. Halkın güvenliği açısından bu hizmetler günün 24 saatine yayılmıştır. 7 gün 24 saat çalışma zorunluluğu ise vardiyalı çalışma zorunluluğunu gerektirmektedir. Emniyet birimlerinde şu anda uygulanan çalışma düzeni ve saatleri; iş verimliliği, insan hakları, personel motivasyonu, ergonomik kriterlerler ve beden açısından uygun değildir. Çok zor şartlar altında görev yapan emniyet mensupları için çalışma saatlerinin fazla olması iş kazalarını doğurmaktadır. Bir çok araştırmacı, iş kazaları hususunda şu ana kadar ürün sektöründe inceleme yapmıştır. Kamu ve hizmet sektöründe yok denecek kadar az inceleme vardır. Emniyet teşkilatında meydana gelen iş kazalarının azaltılması ve önlenmesi için çalışma şartlarının yeniden düzenlenmesi gerekmektedir. Aksi taktirde insan haklarının ihlali gibi çok ağır iş kazaları meydana gelecektir. Bilim Kodu : 626.11.01 Anahtar Kelimeler : Mesai Şartları, İş Kazası, Polis, Emniyet Teşkilatı. Sayfa Adedi : 127 Tez Yöneticisi -.Doç.Dr.Mustafa KURT

Şehirlerarası otobüs ve kamyon sürücülerinin trafikteki problemlerinin incelenmesi An Investigation for traffic problems of intercity bus and lorry drivers

ŞEHİRLERARASI OTOBÜS VE KAMYON SÜRÜCÜLERİNİN TRAFİKTEKİ PROBLEMLERİNİN İNCELENMESİ (Yüksek Lisans Tezi) Yahya DEMİRCAN GAZİ ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ HAZİRAN 2001 ÖZET Bu çalışma ile ülkemizde şehirlerarası yollarda seyahat eden otobüs ve kamyon sürücülerinin trafikte yaşadıkları ve yaşattıkları problemlerin analizi yapılmaya çalışılmıştır. Ankara şehirler arası otobüs terminalinde otobüs sürücülerine ve Ankara’da bulunan nakliyat ambarlarında kamyon sürücülerine araştırmacı tarafından hazırlanan anket sorulan -sorulmuştur. Alınan yanıtlar tablolar halinde listelenmiştir. Bu soruların sonucunda problemler ve alınması gereken önlemler incelenmiştir. Bilim Kodu Anahtar Kelimeler Sayfa Adedi Tez Yöneticisi Otobüs sürücüleri, kamyon sürücüleri, ağır vasıta 72 Doç Dr. Mustafa KURT

Karpal tünel sendromuna yakalanma riskinin geliştirilen bir uzman sistem ile tahmin edilmesi The Estimation of the risk of falling carpal tunnel syndrome by an expert system

KARPAL TÜNEL SENDROMUNA YAKALANMA RİSKİNİN GELİŞTİRİLEN BİR UZMAN SİSTEM İLE TAHMİN EDİLMESİ (Yüksek Lisans Tezi) Serap ULUSAM GAZİ ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ Haziran 2001 ÖZET Bu tezde, karpal tünel sendromuna(KTS) yakalanma riskinin tahmin edilmesi için bir uzman sistem geliştirilmiştir. Bu amaçla KTS’yi etkileyen faktörlerin belirlenmesi yoluna gidilmiş ve dört temel faktör(işsel, kişisel, organizasyonel ve semptom&bulgu) bulunmuştur. Bu kapsamda, faktörler analitik hiyerarşi prosesi(AHP) ile önceliklendirilmiştir. AHP’den elde edilen değerlere göre sırasıyla semptom&bulgu faktörü 0,55, işsel faktör 0,28, kişisel faktör 0, 1 1 ve organizasyonel faktör 0, 1 1 öncelik değerlerine sahip olmuştur. Buna ek olarak alt faktörlerin değerleri de tesbit edilmiş ve uzman sistemin yapılandırılmasına geçilmiştir. Göreceli üstünlük değerleri kullanılarak, tahmini riski en iyi biçimde yansıtmayı amaçlayan “CARPAL-ESTA” adlı bir uzman sistem geliştirilmiştir. Gerçekleştirilen sistem risk talimini yapan bir prototip uzman sistem özelliğindedir. Gazi Üniversitesi Rektörlüğüne bağlı bilgi işlem dairesinde çalışanlar üzerinde geliştirilen sistem uygulanmış ve sonuçlar, ilgili değişken değerleri ışığında yorumlanmıştır. Bilim Kodu Anahtar Kelimeler Sayfa Adedi Tez Yöneticisi 605.01.01 Karpal Tünel Sendrom, Uzman Sistem, AHP 165 Doç. Dr. Mustafa KURT

Manuel malzeme taşıma işlerinin yapıldığı iş istasyonlarının tasarımında genetik algoritma yaklaşımı Manual material handing station design using genetic algorithm approach

MANUEL MALZEME TAŞIMA İŞLERİNİN YAPILDIĞI İŞ İSTASYONLARININ TASARIMINDA GENETİK ALGORİTMA YAKLAŞIMI (Yüksek Lisans Tezi) Diyar AKAY GAZİ ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ Temmuz 2003 ÖZET Gelişen teknolojiye rağmen manuel malzeme taşıma (MMT) işlerinde çalışan işçilerin en büyük sorunu olan bel ağrısı ve kas-iskelet sistemi rahatsızlıklarını tespit etme ve önleme yöntemleri 21. yüzyılda ergonomi bilim dalının en önemli konularından birisi olmaya devam etmektedir. Ergonomide MMT çalışmaları manuel malzeme taşımanın neden olduğu rahatsızlık, yaralanma, fiziksel zorlanma koşulların belirlenmesi, yönetimsel ve mühendislik kontrollerinin uygulanmasıyla sağlık sorunlarının en aza indirilmesi konularını kapsar. Bu çalışmada mühendislik kontrollerinden yararlanılarak üretim amaçları ile örtüşecek alternatif MMT iş istasyonları oluşturulmaya çalışılmıştır. NIOSH (Amerika Ulusal İş Güvenliği ve Sağlığı Enstitüsü) kaldırma denklemini fizyolojik kısıt, çıktı oranını ile de üretim verimliliğini baz alarak kurulan doğrusal olmayan amaç programlama modelinin genetik algoritma ile çözümü sonucunda alternatif iş istasyonu parametrelerine ulaşılmaya çalışılmıştır. Kurulan modele ait bir uygulama çalışmasına yer verilmiş ve bulunan alternatif iş istasyonu dizaynları ergonomi ve verimlilik açısından değerlendirilmiştir. Bilim Kodu : 919 Anahtar Kelimeler : Ergonomi Manuel Malzeme Taşıma, NIOSH Kaldırma Denklemi Sayfa Adedi : 91 Tez Yöneticisi : Doç.Dr. Mustafa KURT

Bir kamu hastanesinde çalışan sağlık personelinin çalışma ortamından kaynaklanan ve sağlığına etki eden mesleki risklerin belirlenmesi Identification of the occupational risks, which are arised from the working contitions, and their effects on medical staff of a state hospital

Endüstriyel eğitim veren öğretim kurumlarında iş kazası risk tahminleri ve alınabilecek önlemleri The Work accidents risk predictions and measures, in industrial educational schools

ENDÜSTRİYEL EĞİTİM VEREN ÖĞRETİM KURUMLARINDA İŞ KAZASI RİSK TAHMİNLERİ VE ALINABİLECEK ÖNLEMLER (Yüksek Lisans Tezi) B. Ruhsar KAVASOĞLU GAZİ ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ Ağustos 2002 ÖZET Türkiye, gerek meydana gelen iş kazaları gerekse meslek hastalıkları açısından dünya ülkeleri arasında ilk sıralarda yer almaktadır. Meydana gelebilecek iş kazalarının ve meslek hastalıklarının önlenmesinde endüstriyel alanlarda çalışanların ve çalışma hayalına hazırlanan öğrencilerin iş kazaları ve iş güvenliği konularında periyodik olarak eğitilmeleri ve bilinçlendirilmelerinin gerekliliği ortadadır. Bu çalışmada, mesleki ve teknik alandaki eğitim veren öğretim kurumlarının Türkiye ve dünya’ daki durumu incelenmiştir. Bu amaçla, endüstriyel eğitim veren dokuz ayrı kurumdaki idareci, öğretmen ve öğrencilere konu ile ilgili anket uygulanarak, bu kurumlarda yer alan atelyelerde meydana gelebilecek iş kazaları ve meslek hastalıklarının önlenmesi hususunda alınabilecek tedbirler tespit edilmeye çalışılmıştır. Bilim Kodu : 605.01.01 Anahtar Kelimeler : İş kazası, iş güvenliği, makine-teçhizat, koruyucu malzeme, mesleki eğitim, levha, ilk yardım Sayfa Adedi : 102 Tez Yöneticisi : Doç.Dr. Mustafa KURT

Türkiye enerji arz sistemi içinde endüstriyel otoprodüktörlerin ulusal sanayi sektörünün gelişimindeki yeri ve önemi The Role and the importance of industrial autoproducers at development of national industry in Turkey’s energy supply system

TÜRKİYE ENERJİ ARZ SİSTEMİ İÇİNDE ENDÜSTRİYEL OTOPRODÜKTÖRLERİN ULUSAL SANAYİ SEKTÖRÜNÜN GELİŞİMİNDEKİ YERİ VE ÖNEMİ (Yüksek Lisans Tezi) Haluk Recai BOSTAN GAZİ ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ Aralık 2001 ÖZET Ülkelerin ekonomilerinin büyümesi ve gelişmesi için enerji kritik bir faktör olup toplam enerji tüketimi, kişi başına enerji tüketimi ve enerji yoğunluğu bir ülkenin gelişmişliğini belirleme de önemli göstergelerdendir. Bununla birlikte enerjinin verimli kullanılması da ülkeler açısından önemli bir konudur. Günümüzde en çok kullanılan ve sınırlı olan fosil yakıtların verimli kullanılması için yeni teknolojiler geliştirme çalışmaları devam etmektedir. Ülkemizin yerli enerji kaynaklarının ulusal enerji talebi açısından yetersiz olması dolayısıyla enerji ithal eden bir ülke olması, enerji kaynaklarının daha verimli kullanılmasını ulusal ekonomi açısından zorunlu kılmaktadır. Son yıllarda nihai enerji tüketiminin %35’i ve elektrik enerjisi tüketiminin %50’si sanayi sektöründe gerçekleşmiştir. Sanayi de özellikle temel enerji ihtiyacı elektrik ve prosesler için yüksek ısı veya buhar olan sektörlerde birincil yakıt verimliliğinin %80-90 seviyelerine çıkarılması endüstriyel otoprodüktör sistemleri ile sağlanabilmektedir. Üretilen elektrik enerjisi daha kaliteli ve güvenilir olmakla birlikte ihtiyaç fazlası üretilen enerji yasal sınırları aşmamak suretiyle enterkonnekte sisteme aktarılabilmektedir. Üretilen elektrik enerjisinin büyük bölümü işletmelerin kendi ihtiyaçları için tüketildiğinden elektrik enerjisi nakil hatlarındaki %20 civarında olan kayıplar ortadan kalkmaktadır. %40-50 civarında yakıt tasarrufu elde edilmesi ve yakıt olarak doğalgaz kullanılması durumunda çevresel açıdan emisyon oranının minimum düzeyde olması sağlanmaktadır. Türkiye enerji arz sistemi içinde endüstriyel otoprodüktörlerin ulusal sanayi sektörünün gelişimindeki yeri ve öneminin tartışıldığı bu çalışmada, Dünyadaki ve Türkiye’deki genel enerji durumuna da değinilmiştir. İmalat sanayi ana sektörleri esas alınarak mevcut endüstriyel otoprodüktörler, elektrik üretim miktar ve değerleri, üretim ve verimlilik indeksleri hesaplanarak yorumlanmıştır. Bilim Kodu Anahtar Kelimeler Sayfa Adedi Tez Yöneticisi 5001007 Otoprodüktör, Kojenerasyon, Enerji 118 Doç.Dr. Mustafa KURT

İş analizi ve değerlendirme tekniği olan faktör puan yöntemi ile elektrik sanayiinde bir ücret modeli geliştirme

İŞ ANALİZİ VE DEĞERLENDİRME TEKNİĞİ OLAN FAKTÖR PUAN YÖNTEMİ İLE ELEKTRİK SANAYİİNDE BİR ÜCRET MODELİ GELİŞTİRME (Yüksek Lisans Tezi) Ahmet Malik OZTURK GAZİ ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ Ocak 2001 ÖZET Bu çalışmada adil ve dengeli bir ücret yapısına ulaşmanın ilk aşaması olan iş analizi ve değerleme tekniklerinden biri olan faktör puan yöntemi kullanılarak; işletmenin kendine özgü, yapısal ve teknolojik koşulları da göz önünde tutulmak kaydıyla, ücret modelinin oluşturulması sağlanmıştır. Elde edilen ücret modelleri incelendiğinde iş gruplarının ücretlerini en iyi temsil eden, dolayısıyla yeni bir ücret belirleme durumunda en uygun yeni ücreti belirleyecek model olarak Parabolik Model Ücret Braketi’nin kullanılması tarafımızdan önerilmektedir. Bilim Kodu : 605.01.01. Ergonomi Anahtar Kelimeler : İş Analizi, İş Değerlendirme, Ücret Sistemleri Faktör Puan Yöntemi, Sayfa Adedi : 202 Tez Yöneticisi : Doç. Dr. Mustafa KURT

Analitik hiyerarşi prosesi ile yeni bir analitik iş değerlendirme tekniğinin geliştirilmesi Developing a new analytical job evaluation technique using analytical hierarchy process

ANALİTİK HİYERARŞİ PROSESİ ELE YENİ BİR ANALİTİK İŞ DEĞERLENDİRME TEKNİĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ (Yüksek Lisans Tezi) Metin DAĞDEVİREN GAZİ ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ Temmuz, 2002 ÖZET Organizasyonlarda yöneticilerin üzerinde düşündükleri en önemli konulardan birisi organizasyon içindeki ücret adaletinin sağlanmasıdır. Ücret adaleti çalışanların verimliliğini etkileyen en önemli faktörlerden birisidir. Ücret adaletini sağlamanın tek yolu ise iş değerlendirmedir. Bu tezde, mevcut iş değerlendirme tekniklerine alternatif teşkil edecek, yöneticiler ve çalışanlar tarafından anlaşılması kolay ve iş sisteminde oluşabilecek değişiklikleri bünyesine katabilme esnekliğine sahip olan yeni bir analitik iş değerlendirme tekniği geliştirilmiştir. Buna ek olarak teknik, karar verme sürecinde anlamlı azalmalar sağlayabilecek yapıdadır. Tekniğin geliştirilmesinde Analitik Hiyerarşi Proses yöntemi kullanılmıştır. Karar verme sürecinde hissedilebilen faktörlerin etkilerini de dikkate almak büyük önem taşımaktadır. AHP ile, karar verme sürecine bu faktörlerin etkileri de dahil edilebilmektedir. Bu yöntemin en önemli özelliği, nicel ve nitel kriterleri aynı anda karar verme sürecine dahil ederek bir arada değerlendirmesidir. Bilim Kodu : 605.01.01 Anahtar Kelimeler : İş Değerlendirme, AHP, Ücret Yönetimi Sayfa Adedi : 100 Tez Yöneticisi : Doç.Dr. Mustafa KURT

İş sağlığı ve güvenliğinde tarafların bilgi tutum ve davranışları Behavior and knowledge of workers and employers on the occupational health and safety

OZET Bu çalışmada iş güvenliği risklerinin yoğun olduğu sanayi ye ait iş kollarında 50 ve daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde çalışan işçiler ile işverenlerin iş sağlığı ve güvenliği yönünden bilgi düzeyleri değerlendirilmiştir. Elliden fazla işçi çalıştıran işyerinde işveren veya vekilleriyle ve aynı işyerlerinde çalışan 250 işçi ile yüz yüze görüşülerek iki farklı anket uygulanmıştır. Anketlerde tarafların iş güvenliği konusundaki bilgi düzeyleri karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiştir. Bu çalışmada tarafların iş güvenliğinin kurumsal alt yapısı ve bunlardan beklenilen hizmetler, işyerlerinde kullanılması gerekli olan ve kullanılan kişisel koruyucular, iş kazalarının nedenleri ve sonuçlarıyla iş güvenliği ve iş hukuku açısından tarafların görevleri, haklan ve sorumlulukları yönünden bilgi düzeyleri ve davranış şekilleri değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda tüm işyerlerinin bilimsel, idari ve iş güvenliği yönünden kurumsallaşmış ve herhangi bir eksikliği olmayan işyeri olması gerekirken iş güvenliği yönünden büyük eksiklikleri ve sorunları olduğu, işveren ve vekilleri ile işçilerin bu konuda bilgi düzeylerinin yetersiz olduğu ve bu nedenle de yanlış davranışlar ve beklentiler içerisinde olduğu görülmüştür. Çalışma hayatında üçüncü taraf olan devletin mevzuatın oluşturulması görevinde yetersiz ve geç kaldığı denetlenmesinde ise kadro ve yetişmiş eleman eksikliği nedeniyle yetersiz kaldığı görülmüştür. Bu durumlara göre işyerlerinde iş güvenliği sorunlarının ve risklerinin en az seviyeye indirilebilmesi için öncelikli olarak tarafların katılımı sağlanarak ulusal düzeyde bir iş güvenliği politikası belirlenmeli ve bu politikaya göre etkin ve dinamik bir mevzuat oluşturularak denetimi ve uygulanması sağlanmalıdır. İşçilerin ve işverenlerin eğitim, teknik ve hukuki bilgi ve donanım eksikliği tüm tarafların işbirliğiyle çözümlenmelidir.

İnsan kaynakları yönetiminde kariyer planlama ve Türk Patent Enstitüsü’nde bir uygulama The Role of career planning in human resources management and a practice in Turkish Patent Institute

İnsan kaynaklari yönetiminde karIyer planlama ve türk patent enstitüsü’nde bir uygulama (Yüksek Lisans Tezi) Arife YILMAZ GAZİ ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ Mayıs, 2003 ÖZET Bir organizasyonun insan kaynaklarının sağlanması ve koordine edilmesine yönelik tüm faaliyetler, insan kaynakları yönetimini oluşturur. Diğer bir deyişle insan kaynakları yönetimi, bir organizasyona nitelikli personeli bulmak ve organizasyonda tutmak için yapılan faaliyetlerin toplamıdır. Kariyer planlama ve yönetimi unsuru da bu giderek önemi artan alanda bireysel tatminin sağlanması, çalışanın görevlerini yerine getirirken kariyer hedeflerinde de ne kadar ilerleyebildiklerini görebilmeleri açısından son yıllarda iyice önemini artırmış, hem bireyin hem de işletmenin ortak sorumluluğu haline gelmiş bir insan kaynakları yönetimi alanıdır. Kariyer planlama çalışmaları çalışanlara kariyerlerini kendilerinin yönetmeleri konusunda yardımcı olur. Bu çalışmalar bireylerin kariyerini geliştirebileceği alanları keşfetmesinde ve bireysel amaçları ve ilerleme planları konusunda karar vermesinde yardımcı olur. Bu çalışmalar kişisel ilerleme ve gelişmeyi de destekler. Kariyer yönetimi ayrıca yöneticilere organizasyonun insan kaynağı ihtiyacı konusunda çalışanları hakkında bilgilenmiş bir şekilde karar vermeleri konusunda yardımcı olur. Bu kararlar çalışanın işe alınması, iş taleplerinin karşılanması amacıyla yer değiştirilmesi yada örgütsel yedekleme yapılması gibi konulan da içerir. Bu tez kapsamında öncelikle insan kaynaklan uygulamaları ve özellikle kariyer yönetimi uygulamaları değerlendirilmiş, çalışmanın gerçekleştirildiği kurumun insan kaynaklan fonksiyonları analiz edilmek, çalışanlar arasında anket yapılarak beklentilerinin gerçekleşme düzeylerinin belirlenmesi yoluyla kurumun durum tespiti gerçekleştirilmiş ve kurum için uygulanabilir öneriler sunulmuştur.

Bir otomotiv yan sanayide yalın üretim sistemi tasarımı Lean production system design in an automotive supplier

BİR OTOMOTİV YAN SANAYİDE YALIN ÜRETİM SİSTEMİ TASARIMI (Yüksek Lisans Tezi) Ersin ÖKTEM GAZİ ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ Şubat 2002 ÖZET Yalın üretim sistemi Toyota Motor Corporation tarafından geliştirilmiş ve sistemin uygulanmasına öncülük etmiştir. 1973 petrol krizi sırasında, dünyadaki bütün firmaları etkilediği gibi Japon firmalarıda çok büyük ölçüde etkilemiş ve maddi zararlara yol açmıştır. Bu krizden bir tek Toyota firması istikrarlı bir şeklide karlılığını artırarak büyümeye devam edebilmeyi başarabilmiştir. Bu sistemin ana amacı maliyetleri düşürmek olsa da sermaye geri dönüş oranını yükseltmeye ve firmanın toplam verimliliğinin arttırılmasında da yardımcı olmaktadır. Yalın üretim sistemi, düşük büyüme dönemlerinde bile maliyetleri düşürerek karlılığını artırabilmektedir. Bu da aşırı stok veya işgücünü elemine edilerek yapılmaktadır. Yalın üretim sistemi, maliyet düşürümü amacıyla üretimde gerekli olmayan elemanları tamamen eleyerek ürünleri yapmanın makul bir yöntemidir. Üretim sistemindeki temel fikir gerekli olan parçaların, gerektiği zamanda ve gerektiği miktarda üretilmesidir. Bu kavramın uygulanışıda, bütün mudaların (israfların) yokedilmesidir. Bilim Kodu : Anahtar Kelimeler : Yalın üretim, Değer, Muda, Çekme, JIT, Kaizen. Sayfa Adedi : 93 Tez Yöneticisi : Doç. Dr. Mustafa KURT ^^^^^

İş güvenliği yatırımlarında etkin karar verme stratejileri oluşturmak için analitik hiyerarşi prosesi Analytical hierarchy process for effective decision making in work security investments

1 İŞ GÜVENLİĞİ YATIRIMLARINDA ETKİN KARAR VERME STRATEJİLERİ OLUŞTURMAK İÇİN ANALİTİK HİYERARŞİ PROSESİ (Doktora Tezi) Yavuz UYAR GAZİ ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ Temmuz, 2001 ÖZET Bu araştırmada, iş güvenliği kavramı ve iş güvenliğine yönelik yatırım harcamalarının, çok kriterli karar verme yöntemlerinden biri olan Analitik Hiyerarşi Proses (AHP) Yöntemi ile değerlendirilmesi ve bu konu ile ilgili bir uygulama ele alınmıştır. Bu yöntem, yöneticilerin sürekli karşılaştıkları karar verme ve planlama ile ilgili bir çok sorunun çözümünde başarıyla uygulanmıştır. Özellikle, karar vericiler ekonomik ve teknik faktörlerin yanı sıra, öngörülemeyen ancak hissedilebilen politik, sosyal vb. faktörleri de aynı anda dikkate alınmasında yarar görülen bir karar verme sürecinde, öncelikleri belirlerken zaman zaman oldukça büyük yanılgı yaşamaktadırlar. Karar verme sürecinde hissedilebilen faktörlerin etkilerini de dikkate almak büyük önem taşımaktadır. AHP ile, karar verme sürecine bu fatörlerin etkileri dahil edebilmektedir. Bu yöntemin en önemli özelliği, nicel ve nitel kriterleri aynı anda karar verme sürecine dahil ederek birarada değerlendirmektir. Bu araştırmada, AHP Yöntemi, bir KİT kuruluşunun pres tezgahı seçim probleminde uygulanmıştır. Karar problemine ilişkin elde edilen sonuçlar ve yorumlan üzerinde durulmuştur. Bilim Kodu : Kazaların Çevresel ve Teknik Araştırması Anahtar Kelimeler : İş Güvenliği, Karar Verme, Analitik Hiyerarşi Proses Sayfa Adedi : 87 Tez Yöneticisi : Doç. Dr. Mustafa KURT

Aile şirketleri yönetimi, problemleri ve İstanbul yöresindeki aile şirketleri üzerine bir araştırma Family business management, conflicts and an investigation on the family business in İstanbul region

AİLE ŞİRKETLERİ YÖNETİMİ, PROBLEMLERİ VE İSTANBUL YÖRESİNDEKİ AİLE ŞİRKETLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA (Yüksek Lisans Tezi) Serhat ÖZTÜRK GAZİ ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ Eylül 2001 ÖZET Aile şirketleri ekonomik yapı içerisinde çok önemli bir role sahiptir. Dünya üzerindeki şirketlerin %75’inden fazlası, Türkiye’de ise %95’e yakını aile şirketidir. Bu sebeple aile şirketlerinin etkinliğinin artırılması büyük ekonomik ve sosyal sonuçlar doğurur. Bu çalışma ile Türkiye’de imalat sanayinde faaliyet gösteren aile şirketlerinin yaşadığı problemler araştırılmıştır. Araştırma sırasında şirketlerin istihdam durumları, ihracat yapıp yapmadıkları ve kalite belgelerinin olması kriter kabul edilmiş, bu kriterlere uyan firmalarda çalışan katılımcıların hangi sorulara nasıl yanıt verdikleri, bunların muhtemel nedenleri üzerinde durulmuş, tespit edilen sorunlara ilişkin çözüm önerileri sunulmuştur. Bilim Kodu: 5001007 Anahtar Kelimeler: Aile Şirketleri Sayfa Adedi: 65 Tez Yöneticisi: Doç. Dr. Mustafa KURT

Sporcuları sakatlanmaya iten bazı sebeplerin analitik hiyerarşik proses ile analizi Analysis of some reasons to cause sports injuries with the process of analytic hierarchy

SPORCULARI SAKATLANMAYA İTEN BAZI SEBEPLERİN ANALİTİK IIİYERARŞİK PROSES İLE ANALİZİ (Doktora Tezi) Scbahal YETİM GAZI ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ Ocak 2003 ÖZET Bu araştırmada, Sporcuları Sakallanmaya İlen (SSİ) bazı sebeplerin, çok kriterli karar verme yöntemlerinden biri olan Analitik Hiyerarşi Proses (AIIP) Yöntemi ile değerlendirilmesi ve bir uygulaması ele alınmıştır. Bu amaçla SSİ faktörlerin belirlenmesi yoluna gidilmiş ve altı temel faktör (müsabakanın önemi, pirimin cazip olması, gösteriş merakı, saha ve zeminin bozuk olması iklim şartları ve eğitim durumu) belirlenmiştir. Daha sonra bu altı ana faktör Analitik Hiyerarşi Prosesi (AIIP) ile önceliklendirilmiştir. AUP’dcn elde edilen değerlere göre sırasıyla müsabakanın önemi 0,3300, pirimin cazip olması 0,2225, saha ve zeminin bozuk olması 0,1605, iklim şartları 0,1287, eğitim durumu 0,1150 ve gösteriş merakı 0,0432 öncelik değerlerine sahip olmuştur. Ayrıca altı ana faktörün alt faktörlerinin herbirinin değerleri de belirlenmiş, karar problemine ilişkin elde edilen sonuçlar ve yorumları üzerinde durulmuştur. Bilim Kodu : 6050101 Anahtar Kelimeler : Spor Sakatlıkları, Önceliklendirme, AIIP Sayfa Adedi : 92 Tez Yöneticisi : Doç.Dr. Mustafa KÜRT

Metal iş kolunda çalışan çırakların ilk yardım bilgi düzeylerinin tespiti ve geliştirilmesi

METAL İŞ KOLUNDA ÇALIŞAN ÇIRAKLARIN İLK YARDIM BİLGİ DÜZEYLERİNİN TESPİTİ VE GELİŞTİRİLMESİ (Doktora Tezi) Adnan AĞIR GAZİ ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ Şubat 2000 ÖZET Bu araştırma, Ankara Ostim Çıraklık Eğitimi Merkezi’nde eğitim gören ve metal iş kolunda çalışan çırakların ilk yardım konusundaki bilgi düzeylerinin belirlenmesi, ilk yardım eğitimi ve geliştirilen eğitim kitapçığının bilgi düzeyinde yaptığı değişiklikleri ortaya çıkarmaya yönelik yapılan müdahale niteliğinde bir araştırmadır. Araştırmanın evreni, Ostim Organize Sanayi Bölgesi’ nde metal iş kolunda faaliyet gösteren işletmelerde çalışan yaklaşık 2000 çırak’tır. Araştırmanın örneklemi ise, metal iş kolunda çalışıp, aynı zamanda Ostim Çıraklık Eğitimi Merkezi’nde eğitim gören 3 12 öğrencinin tümüdür. Çırakların %93,2’si daha önceden herhangi bir şekilde ilk yardım eğitimi almamıştır. Çırakların %28,2’si iş kazası geçirmiş, %21,5’i ise çevresinde geçirilen bir iş kazasına tanık olmuştur. Geçirilen iş kazasının %36,3’ü el-parmak kesişi (yaralanması) şeklindedir. Çırakların ilk yardım konusunda bilgi düzeyleri eksiktir. Müfredat programlarında bu konuda ders yoktur. Çıraklara verilen ilk yardım eğitimi sonrasında bilgi düzeylerinde toplam 6,5513 puanlık bir artış görülmüştür (P>0,05). Bilim Kodu Anahtar Kelimler Sayfa Adedi Tez Yöneticisi 605.01.01 İlk yardım, çırak, iş kazası 114 Doç.Dr.Mustafa KURT 1C YTÖKSEKÖĞRETIM KUlOLgj

Silahlı kuvvetlerde kazalar va kazaların önlenmesi Accidents, hazards, safety in armed forces and effects on combat performance

SİLAHLI KUVVETLERDE KAZALAR, KAZALARIN NEDENLERİ, KAZALARIN ÖNLENMESİ VE KAZALARIN MUHAREBE GÜCÜNE ETKİSİ (Yüksek Lisans Tezi) Hulusi GULBAHAR GAZI ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ Haziran 2002 ÖZET Silahlı Kuvvetlere katılan kişiler, düşman karşısında cesaret ve feragat göstereceklerinin bilinci içinde değişken teknolojilerin kullanılması neticesinde çeşitli tip kazaların meydana geldiği bir ortamdadır. Ancak askerin karşılaştığı ölüm tehlikesi sadece düşman değil, aynı zamanda kendi silah ve teçhizatı da onun için tehlike oluşturmaktadır. Zaman içinde, kazalar nedeniyle meydana gelen personel ve teçhizat kayıplarının, düşmanın verdiği kayıplar kadar ağır olduğu anlaşılmıştır. Silahlı Kuvvetlerde kullanılan teçhizatın karmaşıklığı arttıkça kaza ihtimali de artmaktadır. Ayrıca silah sistemlerinin öldürücülüğünün artmış olması da bir kaza sonucunda meydana gelebilecek zararlı etkilerin büyüklüğünü de arttırmaktır. Bu faktörlerin yanında silah sistemleri ve eğitim maliyetleri kazalara karşı korunma ihtiyacını da beraberinde getirmiştir. 11 Bu nedenle Silahlı Kuvvetlerde görevli tüm yetkililer veya yöneticiler çeşitli faaliyetler esnasında meydana gelebilecek kazalara karşı emniyetin temini ve kazaları önlemekte bütün personeli bilgili, planlı ve programh çalışarak tesis ve malzemeden mümkün olan en fazla verimi elde etmek maksadıyla Silahlı Kuvvetlerin savaş etkinliğini korumak ve geliştirmek için kazaları en az düzeye ulaştırmayı hedef almışlardır. Bu çalışmada Silahlı Kuvvetler bünyesinde olan kazalar, nedenleri ve muharebe gücüne etkileri incelenmiştir. Bilim Kodu Anahtar kelimeler Sayfa Adedi Tez Yöneticisi 6050101 Kaza, kaza nedenleri, önlenmesi 139 Doç. Dr. Mustafa KURT