DOÇ.DR. MUSA TAŞDELEN

Türk sosyo-kültürel yapısı içinde Manas Destanı Manas Legend in socio-cultural structuru of Türks

ÖZET Sosyo-Kültürel yapı, incelemeye ve senteze tabi tutulacak olursa, kültür unsurlarının ve sosyal kurumlarının zaman içinde tekrarlanarak meydana getirdikleri ve onların karşılıklı etkileşmeleri sonucunda oluşan sosyal dengenin bir adıdır. Bu kural, Türk sosyo-kültürel yapısı için de doğrudur. Destan’lar da toplumların sosyal ve kültürel yapılan hakkında en önemli belgeleri içermekle büyük tarihi işlevi de görmüş olurlar. Bu yazılı veya sözlü belgeler, aynı zamanda Türk sosyo-kültürel yapışırım binlerce yıllık kimliğini ortaya koyması bakımından çok önemlidir. Bu kriterler ışığı aranda, çalışmamız önce, Türk sosyo-kültürel yapısı içinde yer alan sosyo-kültürel normların tariflerini, oluşma biçimlerini, daha sonra bugünkü durumlarım, Orta Asya Türk sosyo-kültürel yapının en güzel örneklerini sunan “Manas Destanı” çerçevesi içinde incelemeyi gaye edinmiştir. vu

Sivil toplum ve Medine Vesikası: Bir mukayese

ÖZET Sivil Toplum; Batı dünyasında, Ortaçağdan itibaren meydana gelen sosyal ve siyasi gelişmelere paralel olarak doğmuş bir kavramdır. Doğuşundan günümüze kadar farklı anlamlar yüklenmiştir. Günümüzde Sivil Toplum; bireye ve bireyin medeni taleplerine, devlet karşısında güvenli bir sosyal alan açma misyonu üstlenmektedir.Bu sosyal alan daha ziyade iradi örgütlenmeler olarak görüntü kazanmakta ve birey-devlet ilişkisinde denge görevi görmektedir. Medine Vesikası; yeni bir dinin Peygamberinin hakemliğinde (s.a.v.), geleneksel kabile yapısının ve kurallarının egemen olduğu bir toplumda; farklı din ve düşünceye sahip toplumları bir site-devleti çerçevesinde örgütlemesi ve bunun taraflarca kabul edilmiş prensiplerinin yazık hale getirilmesidir. Gerek Sivil Toplum, gerekse Medine Vesikası, farklı düşüncelere; kendi sosyal yapılanmalarını kurma ve geliştirme imkanı tanıması bakımından, birey ve toplumlara paralel imkanlar sunmaktadırlar.

Şura ve demokrasi Şura

TÜRKÇE ÖZET Bir yönetim biçimi olarak demokrasi en çok tartışılan kavramlardan biridir. Demokrasi, bir tarihi gelişim süreci yaşamış ve bu süreçte demokrasinin referansları da sürekli bir değişime uğramış, mahiyet itibariyle de birbirinden farklı değişik demokrasi anlayıştan ortaya çıkmıştır. Şura ile ilgili yaşanmış bir tarihi süreç olmakla birlikte, şuranın Kur’ an, sünnet ve ashabın yaşantısıyla ilgili örnekleri sabittir. Bu referanslardan çıkan yorumlar da şuraya çeşitli uygulama örnek ve modelleri sunabilir. Fakat bu teolojik referansların sabitliği süreklidir. Şuranın İslami bir yönetim biçimine kaynaklık etmesi de onun hak, velayetler ve adalet bağlanımdaki işlevselliğidir. Demokrasi ve şura arasında yapılan bir mukayesenin de benzer tarafları olduğu gibi pek çok ayrı tarafları da söz konusudur. Benzerlikler; her medeniyetin yöneten-yönetilen ilişkilerine dayalı bir yönünün oluşunda bulunabileceği gibi, ayrılıkları da; her medeniyetin farklı bir yaşama biçimi, kültürü, dini, etnik yapısı, ekonomik yapısı, gelenekler… vs. unsurlarda bulmak mümkündür. vı