DOÇ.DR. MÜNTAZER TÜRKÖNE

Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş döneminde din-devlet ilişkisi modelinin kurumlaşması The Institutionalization of religion-state reltionship model in the immediate years following the establishment of the Turkish Republic

ÖZET Bu çalışmanın ana konusu, Cumhuriyet’in kuruluş döneminde din-devlet ilişkisi modelinin kurumlaşmasını incelemektir. Çalışma imkanlar elverdiği ölçüde birincil kaynaklara dayanılarak yapılmıştır. Ana konuya geçmeden önce birinci bölümde; Osmanlı Devleti’ndeki din- devlet ilişkisi modelini kısaca tanıtmak amacıyla hilafet ve şeyhülislamlık kurumlan hakkında bilgi verilmiştir. îkinci bölümde, Birinci Meclis’in faaliyetleri, üçüncü bölümde de ikinci Meclis’in faaliyetleri konumuz açısından incelenmiştir. Ayrıca “milli devlet” olgusu ve inkılabın ideolojisi üzerinde kısaca durulmuştur. Çalışmanın sonunda, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş dönemindeki din- devlet ilişkisi modelinin; Osmanlı Devleti’ndeki modelden ciddi bir farklılık arzetmediği, bu dönemde de din işlerinin; devletin bir idari organı tarafından, devletin kontrolü altında yürütüldüğü kanaatine varılmıştır. Ayrıca; yenilik hareketleri yapılırken dine, bir meşruiyet aracı olarak başvurulduğu gözlemlenmiştir. n