DOÇ.DR. MEVLÜT MÜLAYİM

Bazı baklagil yembitkileri ve tahıl karışımlarının ikinci ürün olarak yetiştirilmesi Mixed cropping of some leguminous and cereals as second crop

öz Doktora Tezi BAZI BAKLAGİL YEMBİTKİLERİ ve TAHIL KARIŞIMLARININ İKİNCİ ÜRÜN OLARAK YETİŞTİRİLMESİ Caraadilhan KERİMBEK Selçak Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabil i m Dalı Danışman Doç. Dr. Mevtöt MÜLAYİM 1998, sayfa 87 Jüri : Doç.Dr. Mevlfit MÜLAYİM Prof. Dr. Ahmet GÖKKUŞ Yrd.Doç.Dr. Ahmet TAMKOÇ Bu araştırma, Konya Hayvancılık Merkez Araştırma Enstitüsüne ait sulanan arazide, ana ürün olarak ekilen tahıl hasadından sonra tohum yatağı hazırlanarak ikinci ürün olarak, 199S ve 1996 yıllarının Temmuz Ekim ayları arasında yürütülmüştür. Denemede üç buğdaygil ve üç baklagil bitkisinin saf ve farklı oranlarda karışımlarının ekimi yapılmıştır. Araştırmada materyal olarak buğdaygillerden arpanın (Hv)”BüIbül -89″, yulafın (As)” Apak” ve at dişi mısırın (Zm) “TTM-813″ çeşitleri ile baklagillerden adî fiğin (Vs)ML-147′ koca fiğin (Vn)”L-1521″ ve yem bezelyesinin (Pa)”D-10” çeşitleri kullanılmıştır. Ekim 1995 ve 1996 yıllarında sırasıyla 25 ve 28 Temmuz da, ot için hasat ise aynı sırayla 10 ve 19 Ekim tarihlerinde yapılmıştır. Araştırmada baklagil ve tahıllar saf ve 25+75, 50+50 ve 75+25 oranlarında karışımlar halinde ekilerek bitki boyu, yeşil ve kuru ot verimleri, kuru madde oranı, karışımlarda yeşil otta ağırlığa göre botanik kompozisyon, ham protein oranı ve kuru otda ham protein verimleri tespit edilmiştir. Araştırma sonuçlan hem 1995 ve 1996 yılları ayrı ayrı olarak hem de her iki yılın ortalaması birlikte değerlendirilmiştir. İki yıllık ortalamalara göre saf ekilen baklagillerde en yüksek bitki boyu yem bezelyesinde 81.27cm, en düşük 11 koca fiğde 58.80 cm olarak belirlenirken, buğdaygillerde en yüksek mısırda (154.27cm) ve en düşük ise yulafta (70.58 cm) ölçülmüştür. Karışımlarda en yüksek bitki boyu baklagillerde %50Pa+%50Zm karışımındaki yem bezelyesinde (87.49cm), en düşük ise %50Vs+%50As karışımında adi fiğde (51.72cm)s buğdaygillerde ise %50Pa+%50Zm karışımındaki mısırda (155.79cm) ve en düşük %75Pa+%25As karışımındaki yulafta (55.65cm) tespit edilmiştir. Saf ve karışım halinde ekilen baklagil ve tahılların ayrı ayrı ve toplam verimleri bulunmuş olup, iki yıllık ortalamaya göre toplam yeşil ot verimi 5691.05 kg/da ile en yüksek %50Vn+%50Zm karışımından, en düşük saf ekilen adi fiğden (1203.95 kg/da); kuru ot verimi ise en yüksek (1246.30 kg/da) %25Vs+%75Zm ve %50Vn+%50Zm (1235.80 kg/da) karışımlarından alınmıştır. Yalnız ekilen bitkilerde en az verim adi fiğden (291.60 kg/da) alınmıştır. Yeşil ot ağırlığına göre botanik kompozisyonda baklagil oranı en yüksek %35.98 ile %75Vn+%25Hv, %35.89 ile %75Vn+%25As ve %35.58 ile %75Pa+%25Hv karışımlarında; en düşük %25Vs+%75As karışımında (%7.40) bulunmuştur. İki yıllık ortalama ham protein verimleri ise en yüksek %50Vn+%50Zm (136.99 kg/da) ve %75Pa+%25Zm (136.99 kg/da) karışımlarından, en düşük ise 44.61 kg /da olarak saf ekilen yulaftan alınmıştır. Araştırma sonuçlarına göre verim değerleri bakımından mısırın koca fiğ ve yem bezelyesi ile olan 50+50 ve 75+25 oranlarındaki karışımları saf ve diğer karışım oranlarına göre daha yüksek bulunmuştur. Anahtar kelimeler: İkinci ürün, sulu şartlar, yembitkisi karışımları, bitki boyu, yeşil ve kuru ot verimi, kuru ağırlık oranı, botanik kompozisyonda baklagil oranı, ham protein oranı ve ham protein verimi.

Sulu şartlarda ikinci ürün yem şalgamında (Brassica rapa l.) farklı bitki sıklıklarının verim ve verim komponentlerine etkisi The Effect of different plant densities of yield and yield components on turnip as a second crop under irrigated conditions

Öz Yüksek Lisans Tezi SULU ŞARTLARDA İKİNCİ ÜRÜN YEM ŞALGAMI’NDA (Brassica rapa L.) FARKLI BİTKİ SIKLIKLARININ VERİM VE VERİM KOMPONENTLERİNE ETKİLERİ Yüksel Ziya ATALAY Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı Danışman: Doç. Dr. Mevlüt MÜLAYİM 1997, Sayfa: 30 Jüri: Doç.Dr. Mevlüt MÜLAYİM Jüri: Yrd.Doç.Dr. Sadık ÇAKMAKÇI Jüri: Yrd.Doç.Dr. Ahmet TAMKOÇ Bu araştırma; Konya’da sulu şartlarda hububat hasadından sonra ikinci ürün olarak yem şalgamının “Polybra” çeşidi, farklı sıra aralıklarında (20, 30, 40 ve 50 cm) ekilerek bitki sıklığının verim ve verim komponentlerine etkilerini araştırmak amacıyla 1995 yılı Temmuz ve Ekim aylan arasında yapılmıştır. Tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak yapılan bu araştırmada yaş yumru ve yeşil yaprak verimi (kg/da), yumru boyu (cm), yumru çapı(cm), bitkilerde yaprak sayısı, kuru madde verimi (kg/da), yaprak-yumru oram, ham protein oram ve ham protein verimi belirlenmiştir. Ticari bir tohumculuk şirketinden temin edilen yem şalgamı 27.7.1995 tarihinde ekilmiş ve 27.10.1995 tarihinde hasat edilmiştir. Yeşil yaprak verimi, yaprak kuru madde verimi ve ham protein verimi en fazla 40 cm. aralıkla ekilen parsellerden sırasıyla (5124.70 kg/da, 481.55 kg/da ve 94.60 kg/da), yaş yumru verimi, yumru kuru madde verimi ise en fazla 50 cm. aralıkla ekilen parsellerden (6166.60 kg/da ve 519.68 kg/da) alınmıştır. Anahtar Kelimeler: ikinci Ürün, Sulu Şartlar, Farklı Bitki Sıklığı, Yem Şalgamında Yeşil Yaprak Verimi, Yaş Yumru Verimi, Kuru Madde Verimi, Yumru Boyu, Yumru Çapı, Yaprak/Yumru Oranı, Ham Protein Oranı, Ham Protein Verimi.

Bazı bitki karışımlarının ot için ikinci ürün olarak yetiştirilmesi

öz Yüksek Lisans Tezi KONYA ŞARTLARINDA FARKLI ORANLARDA EKİLEN BAZI BİTKİ KARIŞIMLARININ OT İÇİN İKİNCİ ÜRÜN OLARAK YETİŞTİRİLMESİ ŞABAN IŞIK Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı Danışman: Doç. Dr. Mevlüt MÜLAYİM 1996, Sayfa: 45 Jüri: Doç. Dr. Mevlüt MÜLAYİM Yrd. Doç. Dr. Ahmet TAMKOÇ Yrd. Doç. Dr. Bayram SADE Bu araştırma, 1995 yılında Temmuz-Ekim aylan arasında, ana ürün tahıl haşatından sonra, sulu şartlarda ikinci ürün olarak ot verimi açısından bazı bitki karışımlarını yetiştirmek amacıyla yapılmıştır. Deneme, HAYMAREN (Hayvancılık Merkez Araştırma Enstitüsü) tarlasında “Tesadüf Bloklarında Faktöriyel Deneme Desenine” göre 3 tekerrürlü olarak kurulmuştur. Araştırma da atdişi mısır (Zea mays var. indendata), yağlık ayçiçeği (Helianthus anmıs L.), baklagillerden; fiğ (Vida sativa L.) ve yem bezelyesi (Pistim arvense L.) kullanılmıştır. Ekim 25.07.1995 tarihinde ve ot haşatı 7-8 Ekim 1995 tarihinde yapılmıştır. En yüksek yeşil ve kuru ot verimi ayçiçeği + fiğ karışımından (%60 ayçiçeği + %40 fiğ) sırasıyla 15250 kg/da yeşil ot, ve 3152.3 kg/da kuru ot elde edilmiştir. En yüksek ham protein verimi, ayçiçeği + fiğ karışımından (%20 ayçiçeği + %80 fiğ) 631.70 kg/da olarak tespit edilmiştir. ANAHTAR KELİMELER: İkinci Ürün, Sulu şartlar, Ayçiçeği, Mısır, Yem Bezelyesi, Fiğ, Karışım, Yeşil ot, Kuru ot, Ham protein verimi.

Devamlı otlanılan ve üç yıldır otlatılmayan meralarda vejetasyon etüdü A Study on the pastures which were under permanent grazing and on the pastures which were not grazed for three consequtive years

Öz Yüksek Lisans Tezi DEVAMLI OTLATILAN ve ÜÇ YILDIR OTLATILMAYAN MERALARDA VEJETASYON ETÜDÜ Naciye M. (DİZDAR) TURCAN Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı Danışman: Doç. Dr. Mevlüt MÜLAYİM 1997, Sayfa: 48 Jüri: Doç. Dr. Mevlüt MÜLAYİM Prof. Dr. Ahmet GÖKKUŞ Prof. Dr. Baki EYCE Bu araştırma, 1995 yılında Selçuk Üniversitesi Alaeddin Keykûbat Kampus alanında benzer toprak ve bitki örtüsüne sahip, her yıl otlatılan ve üç yıldır otlatma yapılmayan (otlatmadan korunan) iki mera alanında yapılmıştır. Araştırmada her iki mera için üç ayrı dönemde (otlatma öncesi- 11.4.1995, otlatma sonrası-26.6.1995 ve sonbahar dönemi-20.10.1995) transekt metodu kullanılarak vejetasyon etüdü yapılmıştır. Her iki alanda yapılan vejetasyon çalışmalarında bitki ile kaplı alan. botanik kompozisyon ve bitkilerin tekerrürü tesbit edilmiştir. Otlatılan merada bitki ile kaplı alan üç etüdde sırasıyla; 9r36.66, %29.70, %21.33 ve otlatılmayan merada ise %61.53. %47.35 ve 9M2.43 olarak tesbit edilmiştir. Otlatılan merada üç etüdde botanik kompozisyon değerlerinin ortalamalarına göre %17.70’ini buğdaygiller, %4.72’sini baklagiller ve %77.58’ini diğer familyalara dahil bitkiler teşkil etmiştir. Otlatılmayan merada ise bu oranlar sırasıyla %27.83, %1.87 ve %70.30 olarak bulunmuştur. Araştırma merasında toplam 76 bitki türü tespit edilmiştir. En çok rastlanılan bitkiler Thymus squarrosus Fisch et Mey., Helianthemum nummularium (L.) Mili. ve Festuca ovina L.’dır. ANAHTAR KELİMELER: Vejetasyon Etüdü, Devamlı otlatılan mera, Otlatılmayan mera, Botanik kompozisyon, Bitki ile kaplı alan, Tekerrür.

Konya’da yeşil alan tesisi için satışı yapılan bazı tohumların tohumluk özelliklerinin belirlenmesi ve farklı ortamlarda çimlenme ve çıkışlarının tespiti üzerine bir araştıtrma Investigation on determination of some characters of seeds selling for green areas in Konya and determination of germiniation and emergences in different planting conditions

oz Yüksek Lisans Tezi KONYA’DA YEŞİL ALAN TESİSİ İÇİN SATIŞI YAPILAN BAZI TOHUMLARIN TOHUMLUK ÖZELLİKLERİNİN BELİRLENMESİ VE FARKLI ORTAMLARDA ÇİMLENME VE ÇIKIŞLARININ TESPİTİ ÜZERİNE BİR ARAŞTTRMA Özlem BİLİR Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı Danışman: Doç. Dr. Mevlüt MÜLAYİM 2001, Sayfa: 43 Jüri: Doç. Dr. Mevlüt MÜLAYİM Yrd. Doç. Dr. Ahmet TAMKOÇ Yrd. Doç. Dr. Serpil ÖNDER Bu araştırma Konya’da yeşil alan tesisi için satışı yapılan buğdaygillerden sertifikalı 3 adet Lolium perenne, 3 adet Festuca rubra ve 3 adet Poa protensis çeşidinin tohumluk özelliklerinin tespiti ve her bir türden tohumluk özellikleri yüksek bulunan Lolium perenne “Belida”, Festuca rubra “Tridano” ve Poa pratensis “Conni” çeşitlerinin, 2000 yılında Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi’nde bahçe toprağı, ahır gübresi ve pomzanın hacim esasına göre yapılmış 8 farklı ortamında, tesadüf parselleri deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak yetiştirilerek; çıkış tarihi (gün), fide boyu (cm), dip kaplama (1-5 ıskalası), sıklık (adet/dm2), yaprak eni (mm), sap kalınlığı (mm) ve rejenerasyon kabiliyetinin (mm/15gün) belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Araştırma sonuçlarına göre tohumluk özellikleri 3 Lolium çeşidi, Festuca rubra’mn “Tamara” ve “Tridano” çeşitlerinde standartlara uygun bulunmuştur. Lolium perenne “Belida” da en kısa çıkış tarihi (4 gün), fide boyu (8,27 cm), dip kaplama (5.0) ve sıklık (273.45 adet/dm2) değerleri, Festuca rubra ‘Tridano” da rejenerasyon kabiliyeti (39.32 mm/15 gün) ve Poa pratensis “Conni” çeşidinde yaprak eni (2.41 mm) ve sap kalınlığı (1.48 mm) değerleri açısından en yüksek değerler tespit edilmiştir. Çim yetiştirme ortamı olarak 1 bahçe toprağı + 1 ahu* gübresi karışımı veya 1 bahçe toprağı + 1 ahır gübresi + 1 pomza karışımının kullanılabileceği sonucuna varılmıştır. Anahtar Kelimeler: yeşil alan, çim bitkisi tohumlan, tohumluk özellikleri, çıkış.

Buğdaylarda (titicum spp) kurağa dayanma mekanizmasının labaratuvar, sera ve tarla şartlarında incelenmesi ve dayanıklı genotiplerin seçimi ve sonuçlarının islah programlarında kullanılması üzerine araştırmalar

öz Doktora Tezi BU?DAYLARDA ((Triticum spp.) KURA?A DAYANMA MEKANİZMASININ LABORATUVAR, SERA ve TARLA ŞARTLARINDA İNCELENMESİ ve DAYANIKLI GENOTİPLERİN SEÇİMİ ve SONUÇLARIN ISLAH PROGRAMLARINDA KULLANILMASI Süleyman KARAMAN Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı Danışman : Doç. Dr. Mevlüt MÜLAYİM 1996, Sayfa : Jüri: Doç. Dr. Mevlüt MÜLAYİM Prof. Dr. Hasan Hüseyin GEÇİT Yrd. Doç. Dr. Bayram SADE Laboratuvarda petri kaplarında çimlendirme ve serada saksıda PEG-6000 (Polyethylene Glycol-6000) ile yapay olarak oluşturulan kurak stresi altında ve kurak tarla şartlarında 25 genotipin kurağa dayanıklılık yönünden gösterdikleri fizyolojik ve morfolojik özellikleri değerlendirilmiş ve ayrıca bu üç ayrı yöntemin, genotiplerin gösterdikleri tepkiler bakımından değerlendirmelerinde benzer sonuçlar verip vermedikleri araştırılmıştır. Çeşitlerin kurak stresi altında göstermiş olduğu genel performansları göz önüne alındığında, öne çıkan çeşitlerin (Gerek-79, Doğu-88, Ağrı, 093/44, Yayla- 305, Köse-220/39, Atilla-12, Zincirli, Dağdaş-94, Lancer, Kunduru-1149 ve 073/44) her bir denemede hemen hemen aynı olması, üç yöntemin her birinin kurağa dayanıklılık yönünden genotiplerde seleksiyon yapmak için benzer sonuçlar verdiği; sera ve tarla şartlarında morfolojik yönden çeşitler arasında karşılaştırma yapmanın kök özellikleri dışında uygun olmayacağı sonucuna varılmıştır. Çimlendirme testlerinde, kök sisteminde stres dolayısıyla sera ve tarladakinin aksine meydana gelen kısalmalar nedeniyle, çimlendirme yönteminin genotiplerin kök sisteminin kurak stresine karşı olan tepkilerini belirlemek için kullanılmasının uygun olmadığı görülmüştür. IV Artan PEG yoğunluğunun çimlenmeyi büyük çapta engellediği ve serada kurak stresini belirgin olarak ortaya çıkardığı belirlenmiştir. Genel kanaat olarak; buğday türünde kurağa dayanıklılığın genel mekanizmasının kurağa dayanıklılık olduğu, bunun yanında; incelenen karakterlerin göstermiş olduğu değişik özellikler ışığında erkencilik ve fotoperyod hassasiyeti ile kuraktan kaçış mekanizması; yaprak kıvrılması, matlık ve mumsuluk, erken gelişme canlılığı, kök uzunluğu ve yoğunluğuyla kuraktan sakınma mekanizmasının da etkili olduğu sonucuna varılmıştır. Bu görüş, değişik kaynakların bildirdikleri ile de yakın benzerlik göstermektedir. Araştırmada elde edilen bütün bilgilerin ışığında erken dönem bitki canlılığının, yüksek kardeş sayısının, yatık büyüme tabiatının, genelde erken başaklanma ve çiçeklenme süresinin kısalığının, yüksek bitki boyunun ve boy stabilitesinin, dane doldurma süresinin kısalığının, İ000 dane ağırlığı ve stabilitesinin, verim ve hasat indeksi ve stabilitesinin kurağa dayanıklılık yönünden önemli oldukları söylenebilir. ANAHTAR KELİMELER: PEG-6000, buğday, çimlendirme, kurağa dayanıklılık, kuraktan kaçınma, kuraktan sakınma, fide ve bitki canlılığı, kardeşlenme, büyüme tabiatı, hasat indeksi.