DOÇ.DR. HİŞAM DEMİRKÖPRÜLÜ

Farklı yapıştırma simanlarının diş pulpasında oluşturabileceği değişikliklerin histopatolojik olarak incelenmesi Pulp response to various luting cements: a histopathological study

-97- ÖZET Sabit protetik restorasyonların başarısında, yapıştırma simanının ideal kimyasal ve fiziksel özelliklerinin yanında, biyolojik uyumluluğa sahip olması önemli bir faktör olarak karşımıza çıkmaktadır. Araştırıcıların bir kısmı simanlara karşı gelişen pulpa cevabının maddenin toksisitesinden dolayı olduğunu belirtirken; diğer araştırıcılar bakteri invazyonu sonucu pulpada enflamasyon geliştiğini ileri sürmektedirler. Son yıllarda geliştirilen üç simana karşı gelişen pulpa cevabını incelemek amacıyla, araştırmamızda Variolink II ve Enforce kompozit rezin simanları ile rezin modifiye cam iyonomer siman olan Advance kullanılmıştır. Bu deney maddeleri, kontrol maddesi olarak kullanılan çinko oksit ojenol esaslı Kalzinol siman ile karşılaştırmıştır. Simanlar, ortodontik çekim endikasyonu olan 54 adet genç, çürüksüz insan dişlerine açılan Black 5 kavitelere üreticinin önerilerine göre yerleştirilmiş ve pulpa cevabı 5 ve 30 günlük dönemlerde incelenmiştir. Her deney grubu için 7, konrol grupları için 6’şar diş kullanılmıştır. Histolojik değerlendirmeler sonucunda, 5 günlük döneme ait örneklerde Variolink II siman grubu dışında, hafif pulpa cevabı izlenmiştir. Variolink II siman grubundaysa, pulpa cevabı bir örnekte şiddetli; diğer örneklerde hafif veya orta derecede izlenmiştir. Bu örneklerin hiçbirinde bakteriye rastlanmamıştır. Kalan dentin kalınlığı bakımından gruplar arasında istatistiksel açıdan anlamlı fark bulunmuştur. Variolink II siman grubu için, kalan dentin kalınlığı ve enflamatuar hücre cevabı arasında negatif yönde kuvvetli ve önemli bir ilişki bulunmuştur. Bu dönemde, Enforce ve Advance’in pulpa dokusu üzerinde hafif reaksiyona neden olduğu gözlenmiştir. 30 günlük döneme ait Advance ve Kalzinol siman gruplarında hafif pulpa cevabı izlenmiştir ve bu örneklerin hiçbirinde bakteriye rastlanmamıştır. Enforce siman grubunda hafif ve orta derecede pulpa cevabı izlenmiş ve orta derecede pulpa cevabı izlenen örneklerin -98- yarısında bakteri izlenmiştir. Variolink II siman grubunda orta ve şiddetli derecede pulpa cevabı izlenmiş ve şiddetli pulpa cevabı izlenen örneklerin tümünde bakteriye rastlanmıştır. Kontrol maddesiyle aynı düzeyde pulpa cevabı gelişen Advance simanın pulpa üzerinde hafif reaksiyona neden olduğu ve bakteri sızdırmazlığını sağladığı tesbit edilmiştir. Rezin kompozit sistemlerin bakteri sızdırmazlığını sağlayamadığı belirlenmiştir.

Diş protez teknisyenlerinde silikozis görülme sıklığı The Prevalance of silicosis in dental technicians

-85- ÖZET Çalışmanın amacı, diş protez laboratuvarianndaki solunabilir toz ve silika konsantrasyonunun ölçülmesi ve diş protez teknisyenlerinde silikozis görülme sıklığının araştırılmasıdır. Araştırma için Ankara da serbest olarak çalışan 73 teknisyenin dahil edildiği kesitsel ( cross-sectional ) bir çalışma planlandı (n=73). Bu teknisyenlerin mesleki anamnez bilgileri alındıktan sonra G.Ü. Tıp Fakültesi Radyoloji Anabilim Dalında Akciğer radyografileri çekildi ve ILO standartlarına göre değerlendirildi. Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalında solunum fonksiyon testleri yapıldı. Diş teknisyenlerinin çalıştıkları laboratuvarlara gidilerek (n=1l) solunabilir nonspesiflk toz ve silika konsantrasyonun ölçüldü. Kontrol grubu olarak, silika içeren herhangi bir tozlu ortamda çalışmayan bir ofis ve çalışanları seçildi (n=14). Aynı testler kontrol grubu içinde yapıldı. istatistiksel değerlendirmelerde non-parametrik değerler arasındaki anlamlılık için Ki Kare, verilerin birbirleri ile ilişkisini değerlendirmek için varyans analiz kullanıldı. Diş protez teknisyenlerinde silikozisin görülme sıklığı %24,16 bulundu. Çalışma süresi ile radyolojik opasitelerin arasındaki ilişki istatistiksel olarak anlamlı bulundu (p<0,05). Silikozis saptanan teknisyenlerin çalıştıktan laboratuvarianndaki toz analiz sonuçlarına göre, işyerleri ya kritik ya da tehlikeli boyutta bulundu. Tehlikesiz olarak nitelendirilen protez laboratuvarlarında çalışan bireylerde silikozise rastlanmadı. Diş protez teknisyenliğinin, silikozis açısından riskli bir meslek grubu olduğu sonucuna varıldı.