DOÇ.DR. HASAN YILMAZ

Muş ili Hasköy ilçesinde ev tozu akarlarının yayılışı

ÖZET Aykut M. Muş ili Hasköy İlçesinde Ev Tozu Akarlarının Yayılışı. Y.Y.Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü Parazitoloji Anabilinı Dalı Yüksek Lisans Tezi, Van, 2003. Bu çalışma, Muş ili Hasköy ilçesindeki ev tozu akarlarının yaygınlığı ve bunu etkileyen faktörler ile bu akarların allerjik rahatsızlıklardaki rolünün belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Bu amaçla mayıs ve temmuz aylarında 50’şer evden toz örnekleri alınarak laboratuvarda direkt bakı, doymuş tuzlu suda yüzdürme (flotasyon) ve laktik asitte çöktürme yöntemleri uygulanarak incelendi. Mayıs ayında incelenen 50 ev tozu örneğinin 28’i (%56), temmuz ayında incelenen 50 ev tozu örneğinin 20’si (%40) akar bakımından pozitif olarak saptandı. Saptanan akarların yüzdeliklerine bakıldığında Dermatophagoides pteronyssitıus’ un mayıs ayında %36.34, temmuz ayında ise %34.21 oranlarıyla ev tozu akar faunasında baskın tür olarak saptanmıştır. Mayıs ayında Lepidoglyphııs destructor %18,18, Cheyletus spp. %6.81, Acartıs siro %4.54, Acartıs faris %4.54, Acotyleton tjidohas %4.54, Blomia tjidobas %2.27, Rhizoglyphus robini %2.27 ve Charloglyphıts arcuatus %2.27; temmuz ayında ise L.destrııctor 18.42, Cheyletus spp. %10.52, A.siro %7.89, Ajans %2.63, Allocalvolia habrocytes %5.26, A.tjidobas %5.26 ve R.robini %5.26 oranlarında bulunmuştur. Araştırmada bazı akarların teşhisi yapılamadı. Çalışmada allerjik rahatsızlığı bulunanların evinden elde edilen akar pozitifliği oranı %55.5, rahatsızlığı bulunmayanların evlerinden elde edilen akar pozitifliği oranı ise %56.25 olup, akar pozitifliği ile allerji arasındaki ilişki istatistiksel olarak anlamlı bulunmadı. Ayrıca çalışmada toprak evlerin mayıs ayında %62.5, temmuz ayında %50, betonarme evlerin mayıs ayında %58.3, temmuz ayında %33.3 ve apartman dairelerinin mayıs ve temmuz aylarında %40’ında akar saptanmış olup, toprak evlerde saptanan oran, diğer evlerde saptanan oranlardan daha yüksek bulundu. Bu çalışmada ev tozunda akarlardan başka halk sağlığı açısından önemli olan parazitlere ait yumurtalar ve polenler de gözlenmiştir. Anahtar sözcükler: Ev tozu akarları, allerji, Hasköy, Muş 36

Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıp Fakültesi Araştırma Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Polikliniği’nde muayene edilen 0-15 yaş grubu ishalli çocuklarda Cryptosporidium sp ve diğer bağırsak parazitlerinin görülme sıklığı Distribution of Cryptosporidium sp and other intestinal parasites in 0-15 years old with diarrhea children, inspected at Pediatric Policlinic in Medical Faculty, Yüzüncü Yıl University

ÖZET Çiçek, M. Yüzüncü Yıl üniversitesi Tıp Fakültesi Araştırma Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Polikliniğinde Muayene Edilen 0-15 Yaş Grubu Çocuklarda Cryptosporidium sp ve Diğer Barsak Parazitlerinin Görülme sıklığı. Y.Y.Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Van, 2002. Bu çalışma, Van yöresindeki 1-15 yaş grubu ishalli çocuklarda Cryptosporidium ve diğer barsak parazitlerinin ishalle seyreden hastalıklardaki rolünü belirlemek amacıyla planlandı. Çalışma, Eylül 2000 ile Eylül 2001 tarihleri arasında Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıp Fakültesi Araştırma Hastanesi Parazitoloji Laboratuvarı’nda yapıldı. Çalışmada, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Polikliniği’ nde muayene edilen ve 0-15 yaşlan arasında ishalli 450 hastanın dışkı örneklerinin parazitolojik incelemesi yapıldı. Parazitlerin teşhisi için nativ- lugol, çinko sülfat yüzdürme ve formol-eter sedimentasyon yöntemleri uygulandı. Ayrıca Cryptosporidium ookistlerinin teşhisi için ise konsantrasyon yöntemlerinden sonra modifiye sıcak asit fast ve Kinyoun soğuk asit fast yöntemleri kullanıldı. Toplam 450 ishalli çocuğun dışkısının 154 (%34.2)’ünde parazitoz saptandı. Çalışmada, Cryptosporidium sp. 10 (%2.2), Giardia intestinalis 61 (%13.5), Blastocystis hominis 45 (%10), Entamoeba histolytica 22 (%4.8), Entamoeba coli 17 (%3.7), Chilomastix mesnili 8 (%1.7), Iodamoeba butschlii 4 (%0.8), Entamoeba hartmanni 4 (%0.8), Trichomonas hominis 3 (%0.6), Enteromonas hominis 3 (%0.6), Hymenolepis nana 6 (%1.3) ve Ascaris lumbricoides 5 (%1. 1) kişide saptandı. Çalışmada, Cryptosporidium’ un çocuklarda seyreden ishallerde önemli bir etken olduğu ve rutin laboratuvarda özellikle risk gruplarının bu parazit yönünden dikkatle incelenmesinin gerektiği ve teşhisi için, dikkatli çalışıldığı takdirde, asit fast boyalarının yeterli olduğu kanaatine varıldı. Anahtar sözcükler: Cryptosporidium sp., barsak parazitleri, ishalli çocuklar, Van/Türkiye.

Bağırsak paraziti saptanan kişilerde deri bozukluklarının araştırılması Investigation of dermatological diseases in persons detercted intestinal parasites

ÖZET Metin Ş. Bağırsak Paraziti Saptanan Kişilerde Deri Bozukluklarının Araştırılması, Y.Y.Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2004. Bu çalışma, bağırsak paraziti saptanan kişilerde deri bozukluklarının araştırılması amacıyla yapıldı. Çalışma, Nisan 2001 ile Eylül 2003 tarihleri arasında Yüzüncü Yıl Üniversitesi Araştırma Hastanesi Parazitoloji Laboratuvarı’nda yapıldı. Çalışmada Dermatoloji polikliniğinde muayene edilen ve Dermatoloji kliniğinde yatmakta olan çeşitli deri hastalığı bulunan yaşlan 1-83 yıl arasında değişen 991 hastanın dışkı örnekleri bağırsak parazitleri yönünden incelendi. Dışkı örneklerinin incelenmesinde önce serum fizyolojik ve Lugol solüsyonları kullanıldı. Sonra doymuş çinko sülfat solüsyonu ile yüzdürme yöntemi uygulanarak hazırlanan preparatlar, protozoon kistleri ve parazit yumurtaları yönünden incelendi. Daha sonra protozoonları detaylı incelemek için trichrome boyama yöntemi ile preparatlar hazırlandı. Selofanbant preparatları mikroskobun 10’luk ve 40’lık objektifleri ile incelendi. Dışkı örnekleri incelenen 156 (%29.88)’sı erkek, 149 (%31.76)’u kadın olmak üzere hastaların 305 (%30.77)’inde en az bir veya daha fazla parazit saptandı. Araştırmada 14 değişik parazit türü saptanmış olup, A. lumbricoid.es 37 (%10.60), B. hominis 129 (%36.96), C. mesnili 8 (%2.29), E. coli 4 (%1.14), E. hartmanni 6 (%1.71), E. hominis 2 (%0.57), E. nana 2 (%0.57), I. butschlii 5 (%1.43), E. histolytica 19 (%5.44), E. vermicularis 6 (%1.71), G. intestinalis 107 (%30.65), H. nana 15 (%4.29), T. saginata 3 (%0.85) ve T. trichiura 8 (%2.29) kişide bulundu. Hastalardan toplam 76 farklı tanı altında parazitolojik inceleme istenmiş, bu tanılardan 50 tanesinde parazit bulunmuştur. Akut ürtiker tanısı alan 151 hastanın 49 (%32.45)’unda, yaygın kaşıntılı generalize pruritus tanısı alan 106 hastanın 33 (31.13)’ünde, pitiriyazis alba tanısı alan 47 hastanın 22 (%46.80)’sinde, kronik ürtiker tanısı alan 66 hastanın 17 (%25.75)’sinde, atopik dermatit tanısı alan 36 hastanın 16 (%44.44)’sında, alopesi tanısı alan 47 hastanın 16 (%34.04)’sında, dermatofitoz tanısı alan 27 hastanın 14 (%51.85)’ünde, sedef hastalığı tanısı alan 41 hastanın 13 (31.70)’ünde, kontakt dermatit tanısı alan 69 hastanın 12 (% 17. 3 9) ‘sinde, Behçet hastalığı tanısı alan 41 hastanın 11 (%26.82)’inde ve pyoderma tanısı alan 42 hastanın 10 (%23.80)’unda parazit saptanmıştır. Bazı bağırsak parazitleri ile bazı deri hastalıklarının birlikte bulunmasında istatistiksel olarak anlamlı veya anlamlı olmayan ilişkiler saptanmış olup, bu sonuçların tam olarak ortaya konması için homojen tanılı hasta serilerinde yapılacak daha detaylı araştırmalara gerek duyulacağı kanaatindeyiz. Anahtar kelimeler: Bağırsak parazitleri, deri bozuklukları, insan

Fırat Tıp Merkezi Dermatoloji Polikliniği’ne başvuran hastalarda demodex folliculorum insidansı Incidance of demodex folliculorum in patients who applied to Fırat Medical Center Dermatology outpatients clinic

ÖZET Özdemir B. Fırat Üniversitesi Fırat Tıp Merkezi Dermatoloji Polikliniğine başvuran hastalarda Demodex folliculorum insidensi. Y.Y.Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Van, 2003. Bu çalışma, Elazığ Fırat Tıp Merkezi Dermatoloji Polikliniğine başvuran acne vulgaris, acne rosacea ve seboreik dermatit ön tanılı hastalarda, ayrıca yüzlerinde kaşıntılı küçük papüller ve hafif eritem olan hastalarda Demodex folliculorum ‘un insidensinin belirlenmesi amacıyla planlandı. Çalışma, Eylül 2002 ile Eylül 2003 tarihleri arasında Fırat Tıp Merkezi Dermatoloji Polikliniğinde yapıldı. Çalışmada muayene edilen 82’si acne vulgaris, 57’i acne rosacea, 3 8 ‘i seboreik dermatit, 27’ si küçük papüller dermatit tanısı almış toplam 204 hastanın deri örneklerinin parazİtolojik incelemesi yapıldı. Parazitlerin teşhisi için önce deri yüzey kazıntı yöntemi, daha sonra standart deri yüzey biyopsi yöntemi kullanıldı. Toplam 82 acne vulgarisli hastada 13 (%15,9), 57 acne rosacea’lı hastada 34 (%59,6), 38 seboreik dermatitlİ hastada 20 (%52,6), 27 küçük papüler dermatit’li hastada 16 (%59,3) ve 72 kişilik kontrol grubunda 17 (%23,6) kişide D. folliculorum saptandı. Çalışmada D.folliculorum’un acne vulgaris, acne rosacea, seboreik dermatit ön tanık hastalardan önemli bir etken olduğu ve rutin laboratuvarlarda özellikle risk gruplarının bu parazit yönünden dikkatle incelenmesinin gerektiği ve teşhis için, dikkatli çalışıldığı takdirde standart deri yüzey biyopsi yönteminin yeterli olduğu kanaatine varıldı. Anahtar sözcükler: Acne rosacea, acne vulgaris, D. folliculorum, yüz akarları, Elazığ/Türkiye 31

Çeşitli obstetrik şikayetleri olan kadın hastalar ile chorioretinitis ve uveitis gibi göz sekelleri olan çeşitli yaş ve cinsiyetteki hastalarda antitoxoplasma gondii antikorlarının araştırılması Investigation of toxoplasma gondii antibodies in women patients with various complaints and in the different aged and gendered patients with eye sequeale such as chorioretinitis and uveitis

ÖZET Çeşitli obstetrik şikayetleri olan kadın hastalar ile chorioretinitis ve uveitis gibi göz sekelleri olan çeşitli yaş ve cinsiyetteki hastalarda anti Toxoplasma gondii antikorlarının araştırılması Bu çalışma, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Polikliniğine obstetrik şikayetleri olan kadın hastalar ve Göz Hastalıkları Polikliniğine chorioretinitis ve uveitis gibi şikayetlerle gelen hastalar ile İç Hastalıkları, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ve Nöroloji Polikliniklerine gelen toksoplazmoz şüpheli hastalarda anti- Toxoplasma gondii antikorlarının araştırılması ve toksoplazmozun Van’da görülme sıklığının belirlenmesi amacı ile yapıldı. Çalışma, 1.04.1997-30.04.1998 tarihleri arasında ve 300 hastadan alınan kan örnekleri ile yapıldı. Alman kan örneklerine ait serumlar, Mikrobiyoloji Laboratuvannda ELISA yöntemi ile spesifik toxoplasma IgG ve IgM antikorları yönünden araştırıldı. Araştırmada toplam 300 hasta serumunun 102’sinde (%34.00) pozitiflik saptandı; toxoplasma IgG 85 kişide (%28.33), IgM 13 kişide (%4.33) ve IgG ile IgM birlikte 4 kişide (%1.33) pozitif bulundu. Kadın Hastalıkları ve Doğum Polikliniği’ne gelen toplam 81 hastanın 33 ‘ü (%40.74), Göz Hastalıkları Polikliniği’ne gelen toplam 45 hastanın 8’i (%17.77), İç Hastalıkları Polikliniği’ne gelen toplam 51 hastanın 19’u (%37.25), Nöroloji Polikliniği’ne gelen toplam 29 hastanın 13 ‘ü (%44.82) ve Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Polikliniği’ne gelen toplam 94 hastanın 29’u (%30.85) toksoplazmoz yönünden pozitif olarak saptandı. Nöroloji Polikliniğine gelen hastalar ile Kadın Hastalıkları ve Doğum Polikliniği’ne gelen özellikle düşük yapan kadınlarda daha yüksek seropozitiflik bulundu. Bu çalışmada, düşük, ölü doğum, erken doğum ve anomalili doğum olgularında toksoplazmozun önemli rol oynamış olabileceği kanaatine varıldı. Anahtar Sözcükler: Van yöresi, toksoplazmoz, insidans, obstetrik sorunlu kadınlar, göz sekelleri. 31

Van yöresinde kardiyak ve torasik uniloküler kist hidatiklerin görülme oranı ve tedavi şekilleri The incidence and treatment methods of the intrathoracic and cardiac hydatid cysts in Van province

ÖZET Ekim M. Van yöresinde kardiyak ve torasik uniloküler kist hidatiklerin görülme oranı ve tedavi şekilleri. Y.Y.U. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Van, 2004. Bu çalışmanın amacı, kardiyak ve torasik hidatidosis olgularının serolojik, klinik ve radyografik bulgulan ile tedavi yöntemlerini retrospektif olarak değerlendirmektir. Bu çalışmada Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesinde 1995-2003 tarihleri arasında intratorasik veya intrakardiyak kist hidatik tanısı almış ve cerrahi olarak tedavi edilmiş 113 hasta ile başka bir merkezde ameliyatları ve kontrolü yapılan 19 hasta olmak üzere toplam 132 hasta çalışma kapsamına alınmıştır. Hastaların 70’i (% 53) erkek ve 62’si (%47) kadındır. Hastaların yaşlan 8-70 arasında değişmekte olup, ortalama yaş 28’dir. Tanıda toraks grafisi, ultrasonografi, bilgisayarlı tomografi gibi değişik görüntüleme teknikleri, IHA testi ve histopatoloji kullanılmıştır. Hastaların %40’ında göğüs ağrısı, %50’sinde öksürük olup, 5’inde bir yakınma yoktur. Hastaların 24’ünü perfore, geri kalanlarını ise intakt kistli hastalar oluşturmuştur. Kistler 94 hastada tek, 38 hastada ise multipl yerleşimlidir. Kistler 12 hastada bilateral pulmoner, 57 hastada sağ akciğer, 55 hastada sol akciğer, 6 hastada ekstrapulmoner, bir hastada kardiyak ve bir hastada perikardiyal yerleşimlidir. Echinococcus IHA testi 58 hastada yapılmış ve bunlardan 44’ünde (%76) pozitif, 14’ünde (%24) ise negatif sonuçlar alınmıştır. Operasyonların dördünde medyan sternotomi kesişi kullanılmış, geri kalan 128 hastada ise torakotomi uygulanmıştır. Ayrıca subfrenik yerleşimli karaciğer hidatik kistleri de olan 6 hastada sağ torakotomi ve frenotomi yapılarak karaciğer kistleri de öpere edilmiştir. Hastalardan ikisinde kardiyopulmoner bypass uygulanmıştır. Sonuç olarak hidatik kist hastalığında etkin tedavinin cerrahi olduğu, albendazol tedavisinin ancak cerrahiye yardımcı olmak üzere kullanılabileceği, tanıda görüntüleme yöntemlerinin serolojik testlerle birlikte kullanılması gerektiği kanısına varılmıştır. Anahtar sözcükler: Kardiyak ve torasik uniloküler kistlerde insidans, kistlerin yerleşim yerleri, tanı metodlan, tedavide şekilleri 37