DOÇ.DR. HASAN ŞENOL COŞKUN

İleri evre kanser hastalarında düşük molekül ağırlıklı heparin’in anjiyogenik faktörler üzerindeki etkileri

ÖZET Kanser ve tromboz ilişkisi çok eskiden beri bilinmektedir. Kanserli hastalarda tromboz hastalığın biyolojisi ve tedavi ile ilişkili olabilir. Klinik çalışmalarda DMAH’in kanser hastalarında yaşam süresini uzattığı gösterilmiştir. DMAH’in tümör büyümesi ve metastazı üzerinde birçok yoldan etkin olduğu düşünülmektedir. Biz çalışmamızda, DMAH tedavisinin anjiyogenik faktörler üzerindeki etkisini araştırdık. Çalışmada SDÜ Tıp Fakültesi Tıbbi Onkoloji Bilim Dalında profilaktik DMAH kullanan yaşı 18-80 yaş arasında ortanca yaşı 64,5 yıl olan, 32 ileri evre kanserli hasta değerlendirildi. Sağlıklı gönüllülerden yaş ve cinsiyet olarak hasta grubuna benzer özellikte olmak üzere 1/2 oranında 16 kontrol grubu oluşturuldu. DMAH tedavi öncesi ve 7. günde VEGF, HGF, FGF, EGF, PDGF, ICAM, p- selektin ve e-selektin serum düzeyleri incelendi. Hasta grubunda HGF ve ICAM bazal düzeyleri kontrol grubuyla karşılaştırıldığında daha yüksekti. EGF ve VEGF düzeyleri tedavi grubunda kontrol grubuna kıyasla istatistiksel olarak anlamlı yüksekliğe ulaşmadı. DMAH tedavisinden sonra VEGF, FGF, PDGF, ICAM, e-selektin düzeylerinde düşme gözlenirken, HGF, EGF, p-selektin düzeylerinde yükselme saptandı. Hiçbir değişiklik istatistiksel olarak anlamlı değildi. Adenokanser histolojisine sahip 17 hastanın diğer kanserler ile karşılaştırmasında tedavi öncesi faktörlerde ve DMAH sonrası faktörlerin değişiminde gruplar arasında ICAM dışında faklılık bulunmadı. ICAM adenokanser grubunda DMAH tedavisi ile istatistiksel anlamlı olarak düştü. DMAH tedavisi öncesi HGF; PDGF, VEGF, p-selektin ile, PDGF; VEGF, p-selektin, e-selektin ile, EGF; p-selektin ile ve e-selektin; p-selektin ile korele bulunurken tedavi sonrası HGF; PDGF, EGF ile, PDGF; FGF, p-selektin ile ve EGF; ICAM ile korele bulundu. Kısa süreli DMAH uygulamasını takiben ICAM dışındaki faktörlerde belirgin değişiklik saptanmadı. ICAM özellikle adenokanserlerde anlamlı olarak düşük bulundu. DMAH ile anjiogenik faktörlerin uzun dönem de etkileşiminin incelenmesi gereklidir. Anahtar kelimeler: Anjiyogenik faktörler, kanser, düşük molekül ağırlıklı heparin 42