DOÇ.DR. FATMA ERGUN

Viscum album L. bitkisi üzerinde farmakognozik araştırmalar

– 180 – ÖZET Bu çalışmada, çeşitli yörelerden ve oniki farklı konakçı bitki Üzerinden toplanan Viscum album alt türlerine ait örnekler, botanik özellikleri, kimyasal içerikleri ve biyolojik aktiviteleri acısından mukayeseli olarak incelenmiştir. Botanik incelemeler sırasında, Viscum album L. alt türlerinin (V. album ssp. album, M.album ssp. aus- triacum ve V. album ssp.abietis) morfolojik özellikleri, belirgin ayırıcı özellikleri vurgulanarak yapılan çi zimlerle ayrıntılı olarak belirtilmeye çalışılmıştır. Bitkinin anatomik özellikleri ise, yaprak ve gövdeden alınan enine kesitler ve toz numunelerinden hazırlanan preparatların mikroskoptaki görUntUleri fotoğraf lanmak suretiyle tespit edilmiştir. Viscum album L. bitkisinin tesekkUlU ve gelişim evreleri değişik zamanlarda yapılan dikkatli çalışmalar sonucu sekil haline getirilmiştir. Kimyasal çalışmalar, oniki farklı konakçı bitkide gelişen Viscum album örnekleri Üzerinde gerçekleştirilmiştir. Etken madde gruplarının varlığı, örneklerden hazırlanan sulu, alkollü” ekstrelerde spesifik reaksiyonlarla, etanollü ekstrelerin fraksiyonlanmasıyla elde edilen ekstrelerde ise ince – 181 – tabaka kromatograf isiyle tespit edilmiştir. Çalışmalarımız sonucu; alkaloit, viskotoksin, fenilpropan, lignan, flavonoit, saponozit, kardiyoaktif heterozit, siyanogenetik heterozit, redllktür ve nonredliktör oz yanında tanen grubu etken maddelerin bulunduğu belirlenmiştir. ‘ Nitel ve nicel analizler sonucu elde edilen bulgular, tablolar halinde verilmiştir*. Biyolojik aktivite ile ilgili yapılan mukaye seli çalışmalarda ise konakçı bitkilerden toplanan örneklerin, sulu, petrol eterli, kloroformlu, etanollü ve n-butanollü ekstreleri kullanılmıştır. Bu çalışmala rın bir kısmı başka araştırıcılarla ortaklasa ylirtitUl- mttstür. Tarafımızdan gerçekleştirilen vazoaktif etkin lik çalışmaları sonunda elde edilen bulgulara göre, bazı örneklere ait etanollü ve petrol eterli ekstrele- rin, noradrenalinin neden olduğu vazokonstriksiyona karsı vazodilatasyon meydana getirdiği tespit edilmiş tir. Sonuçlar Tablo 22’**de görülmektedir. * Bkz. sf 162,167 ve 169’a ** Bkz. sf 173’ e