DOÇ.DR. AYSEL BAYHAN

Tavuk eti ve karaciğerlerinde eritromisin kalıntılarının aranması üzerinde çalışmalar

-SO- VI. ÖZET Bu araştırma, birinci kısmında tedavi edici dozlarda Eritromisin verilen broiler tavukların kas eti ve karaciğer doku larındaki Eritromisin varlığı, ikinci kısmında, Ankara piyasasın dan sağlanan tavuk kas eti ve karaciğerlerinde Eritromisin varlığını saptamak amacıyla mikrobiyolojik disk diflizyon yöntemi kullanılarak yapıldı. Eritromisin kalıntı analizi iki bölümde planlandı. Birinci bölümde, normal koşullarda beslenen broiler tavuklar 10’ar adetlik 4 gruba ayrıldı. Bunlardan 10 adedi kontrol grubu olarak incelendi. Kontrol grubu dışında, diğer tavuklar 5 gün boyunca her gün yeni hazırlanan Eritromisin tiyosiyanat etken madde içeren Erivet isimli antibiyotik tedavi edici dozlarda içme suları ile verildi. Hac alan tavuklardan birinci grupta yer alan 10 tanesi ilaç alımından 24 saat sonra, 2. grup 10 tavuk 48 saat, 3. grup 10 tavuk 72 saat sonra kontrol grubu ile birlikte kesildi. Bu bölümde 40 adet tavuğa ait, toplam 80 adet organda (40 adet kas eti, 40 adet karaciğer) Eritromisin kalıntısı arandı. Çalışmamızın ikinci bölümünde Ankara piyasasından sağ lanan iki değişik firmaya ait 100 tavuk organında (50 adet kas eti, 50 adet karaciğer dokusu) Eritromisin kalıntısı arandı. – 51 – Elde edilen bulguların istatistiki değerlendirilme sinde; 24 saat sonra kesilen tavukların kas etindeki Eritromisin kalıntı zon çapları, 48 saat sonra kesilen tavukların kas etindeki kalıntı zon çaplarından önemli derecede fazla bulundu (P0. 05). 24 saat sonra kesilen tavukların kas eti ve karaciğer dokularındaki Eritromisin kalıntı zon çapları karşılaştırıl dığında aradaki farkın önemli olmadığı görülmüştür (P>0.05). 48 saat sonra kesilen tavukların kas eti ve karaciğer dokularındaki Eritromisin kalıntı zon çapları arasındaki farkında önemli olmadığı belirlendi (P>0. 05). 72 saat sonra kesilen tavukların hic birinde Eritromisin kalıntısı bulunamamıştır. Piyasadan sağlanan tavuk kas etleri ve karaciğerlerinin hic birinde Eritromisin kalıntısına rastlanmamıştır.

Bazı gıda maddelerine katılan yapay tatlandırıcılar üzerinde araştırmalar

Bu çalışma gıdalara yapay tatlandırıcılardan sakkarin, siklamat ve aspartamın katılıp katılmadığının saptanması, sakkarin ve aspartamın hangi oranlarda katıldığının belirlenmesi ve diyet gıda, tatlandırıcı tercihlerinin saptanması amacıyla planlanmış ve Gazi üniversitesi Araştırma Fonu tarafından desteklenerek 1993-1995 yıllan arasında gerçekleştirilmiştir. Bu araştırmada Ankara piyasasında satılan 21 firmaya ait reçel, marmelat, meyve suyu, gazlı alkolsüz içecek, tahin helvası ve değişik pastanelerden alınan baklava örnekleri üzerinde çalışılmıştır. Bu ürünlerde sakkarin ve siklamat nitel olarak aranmış hiçbir üründe bu tatlandırıcıların kullanılmadığı saptanmıştır. Toplam 300 numune üzerinde çalışılmıştır. Alkolsüz gazlı içeceklerde spektrofotometrik yöntemle aspartam nicel olarak saptanmıştır. Bu tip diyet içeceklerde ortalama 219.97 ± 7.04 – 560.16 ± 8.53 mg/lt düzeyinde aspartam kullanıldığı belirlenmiştir. Diyet olmayan alkolsüz gazlı bir tip içecekte ise ortalama 41.76 ± 3.58 mg/lt düzeyinde aspartam kullanıldığı bulunmuştur. Diyet alkolsüz gazlı içeceklerde kullanılan aspartam miktarları, ortalaması Gıda Katkı Maddeleri Tüzüğü’nü aşmamaktadır. Ancak 2 tip üründe etikette belirtilen miktarlarda Aspartam bulunurken 2 tip içecekte etiket değeri üzerinde (p<0.05) aspartam kullanıldığı saptanmıştır. Diyet gıda tüketim anketinde de en çok tercih edilen tatlandıncı tabletleri % 63 oranında aspartam tipi tatlandırıcılardır. Tatlandırıcıların önerilen günlük doz düzeyinde kullanıldığı gözlenmiştir. Diyet gıda tercihinde ise alkolsüz gazlı içecekler çok tercih edilmektedir. Daha sonra diyet reçel ve marmelat gelmektedir. Tercih edilen diyet gıda çeşidi ise çok az ve sınırlıdır.

Ankara bölgesi çiftliklerinden alınan sütlerde tiyosiyanat miktarları ve kimyasal kalite kontrolleri üzerinde araştırmalar Research on the amounts of thiocyanates and chemical quality controls in the milks from Ankara region farms

ÖZET Bu çalışmada,Ankara bölgesi sınırları içindeki,üç çiftlikten sağlanan çiğ inek sütlerinin içerdiği tiyosiyanat miktarları, üç ay boyunca,gerek insan sağlığı gerekse laktoperoksidaz/tiyosiyanat/hidrojen peroksit aktivasyonu açısından araştırılmıştır. Yine bu bölge çiğ sütlerinde özgül ağırlık,yağ,asitlik,kuru madde,yağsız kuru madde,pH gibi kimyasal analizler nicel olarak,prezervatif maddelerden formaldehit, karbonat ve hidrojen peroksit varlığı ise nitel olarak tayin edilmiştir. Süt örneklerinin, Çiftlik 1, Çiftlik 2, Çiftlik 3 için ortalama özgül ağırlık değerleri sırasıyla; 1. 03 18±0. 0002, 1.031810.0001, 1.0305+0.0002, ortalama yağ miktarları(%); 3.440+0.095, 3.250+0.065, 3.060±0.059,ortalamakuru madde miktar ları^); 12.090+0.123, 11.720±0.080, 11.480+0.081, ortalama pH değerleri; 6.58+ 0.011, 6.63+0.114, 6.39±0.026, ortalama asitlik miktarları (SH);8. 130+0. 126, 7.320 ±0.145, 8.710+0.233, ortalama yağsız kuru madde miktarları(%);8.650+0.079, 8.470 ±0.081, 8.400±0.062 olarak bulunmuştur. Çiğ süt örneklerindeki ortalama tiyosiyanat miktarları (ppm) ise Çiftlik 1, Çiftlik 2 ve Çiftlik 3 için sırasıyla ;2.830±0.072, 3.190 ±0.106, 3.560±0.085 olarak bulunmuştur. Prezervatif maddelerden hidrojen peroksit ve formaldehide rastlanmamıştır. Sodyum karbonat Çiftlik l’de 1 örnekte, Çiftlik 3’de 7 örnekte tespit edilmiştir. Çiftlik 2’de ise karbonata rastlanmamıştır.

Ankara piyasasından sağlanan soya yağı ve ayçiçek yağlarında yağ asitleri miktarları üzerinde araştırmalar Studies on the Fatty acid amounts of soybean oil and sunflower seed oils abtained from Ankara local markets

124 VI. ÖZET Bu çalışma Ankara piyasasında satılan ayçiçek ve soya yağı örneklerinde yağ asit yüzdeleri, kırılma indisleri ve serbest yağ asit miktarlarını saptamak amacıyla yapılmıştır. 2 firmaya ait (A, B) 20 adet soya yağı ve 4 firmaya ait (A, B, C, D) 50 adet ayçiçek yağı örneklerinde yağ asit yüzdeleri, kırılma indisleri ve serbest yağ asit değerleri araştırılmıştır. Yağ örneklerinin hızlı metilasyon işlemi ile yağ asitleri metil esterleri hazırlandıktan sonra gaz-sıvı kromatografisi-FID ile yağ asit miktarları saptanmıştır. Örneklerde kırılma indisi refraktometre de 40 °C’de ölçülmüştür. Serbest yağ asit miktarları ise oleik asit emsinden titrimetrik yöntemle hesaplanmıştır. Soya yağı örneklerinde saptanan ortalama yağ asit miktarları Palmitik asit miktarı %1 1.2360±0.2026, stearik asit %3.5585±0.1062, oleik asit %25.0220±0.8715, linoleik asit %54.4415±0.6809, linolenik asit % 5, 7088±0.3192’dir. Soya yağı örneklerinde kırılma indisi (40 °C de) ortalama değeri 1.4736+0.0006 olarak saptanmıştır. Soya yağı örneklerinde oleik asit cinsinden serbest yağ asit değerleri araştırılmıştır. Bu örneklerde, ortalama serbest asit miktarı %0.1213±0.058 olarak saptanmıştır. Ayçiçek yağı örneklerinde saptanan ortalama yağ asit miktarları Miristik asit miktarı %0. 0552+0. 0059, palmitik asit %7. 3358+0. 1340, stearik asit %3. 0678+0. 0876, oleik asit %27.0460±0.7322, linoleik asit %63.1064±0.5761’dir. 21 125 Ayçiçek yağı örneklerinde kırılma indisi (40 °C’de) ortalama değeri 1.4753±0.0001 olarak saptanmıştır. Ayçiçek yağı örneklerinde oleik asit cinsinden serbest yağ asit miktarları oleik asit cinsinden ortalama %0.3536±0.4989 olarak bulunmuştur. Sonuç olarak, incelediğimiz soya yağı ve ayçiçek yağı örneklerinde saptanan yağ asit miktarları FAO/WHO değerlere uygun olduğunu görülmüştür. Ayrıca her iki yağda da saptanan kırılma indisi değerleri TSE’ de öngörülen sınır değerlere uygun bulunmuştur. Ayçiçek yağı serbest yağ asiti değerleri TSE sınır değerlerini aşmaktadır. Soya yağı serbest yağ asiti miktarları ise, TSE değerlerine uygun çıkmıştır.