DOÇ. DR. YÜZEL ÖZTÜRK

4823 Numaralı Temettuat Defterine göre Yenice-i Taraklı kazası (transkripsiyon ve değerlendirme)

Bu çalışmanın hazırlanması 1844 ? 1845 tarihlerinde Taraklı kazasının sosyal,ekonomik ve demografik yapısının aydınlatılması amacına yöneliktir. Bu çerçevede çalışmanın ana kaynağını teşkil eden 4823 numaralı Taraklı Temettuat Defteri ilk olarak Latin harflerine transkript edilmiş, ortaya çıkan metin gerekli metodlar kullanılarak değerlendirilmiştir. Çalışmanın kapsamı, temettuat defterlerine giden süreç, defterlerin kayıt altına alınması ve özellikleri, deftere adını veren yöre olan Taraklı’nın tarihçesini, demografik ve ekonomik yapısını tahlil ve tetkik etmeyi içermektedir. Bu çerçevede, incelemeye çalıştığımız Taraklı Temettuat Defteri şu bulguları elde etmemizi sağlamıştır: Defterlerin hazırlanış amacı vergilerin adil bir şekilde toplanmasını sağlamak ise de içerdiği çeşitli bilgilerle bu amacından çok daha fazlasını bünyesinde barındırdığını görmemize vesile olmuştur. Bunun sebebi defterlerin kayıt altına alınış felsefesinde aranmalıdır. Diğer bir ifadeyle Tanzimat Devri’nde yeni ve kapsamlı bir tahrir yapma ihtiyacıdır diyebiliriz. Defterler Tanzimat’ın ilk yıllarında tutulduğu için o devrin sosyo ? ekonomik konjonktürüne de ışık tuttuğunu tespit edebilme imkanını yakaladık. Yerel tarih araştırıcılığı açısından vazgeçilmez kaynaklardan birisi olan temettuat defterleri, sahip olduğu zengin içerik ile ait olduğu yörenin özellikle iktisadi potansiyelini gözler önüne sermesi bakımından önem arz ederken, günümüz sosyo ?ekonomik yapısı ile de bir karşılaştırma imkanı vermektedir.