DOÇ. DR. YAKUP CİVELEK

Arap edebiyatında seyahatname türü ve seyahatnameler

?Arap Edebiyatında Seyahatname Türü ve Seyahatnameler? adlı çalışmamızda, seyahatnameler siyasi, dini, edebi, ticari ve coğrafi seyahatnameler başlığı altında bir tasnif edilmiştir. Ayrıca çok tanınan seyyahlar ile yazdıkları seyahatnameler tanıtılmaya çalışılmıştır. Arap edebiyatı açısından Seyahatnameler önemli edebi ürünler arasında kabul edilmedektir. Bu eserler edebi yönleri yanı sıra tarihi ve coğrafi pek çok değerli bilgiyi içermektedir. Bu yönleriyle tarih, coprafyanın yanı sıra diğer bilimsel disiplinler içinde önem taşımaktadır. Bu eserlerde tarihçilerin ihmal ettikleri soysal ve iktisadi hayat için son derece önemli bilgiler de yer almaktadır. İlk dönem coğrafya kitapları, el-Mesâlik ve’l-Memâlik, Kitabu’l-Buldan, Suverü’l-Ekalim gibi seyahatname içerikli başlıklarla isimlendirilmişlerdir. Klasik dönem seyyahlarından ve aynı zamanda coğrafyacılarından olan İbn Hurdazbih, Yakubi, İbnü’l-Fakih ve İstahri’nin hayat hikâyeleri ile eserleri anlatılmıştır. Ve bu eserlerin bugün bizim için değişik sahalarda kaynak olabileceği üzerinde de durulmuştur. Son olarak da modern dönem yazar ve seyyahlarından olan Tahtavi ve Şidyak’ın hayatları ve eserleri ile ilgili bilgiler sunulmuştur. Bu seyahatnamelerinin ortak özellikleri yazarların, Avrupa’da gördüklerini kendi ülkesindekilerle mukayese etmesidir.