DOÇ. DR. SÜLEYMAN KUTLUHAN

Ratlarda pentilentetrazol ile oluşturulan epileptik nöbet modelinde topiramatın beyin kalsiyum, Ca+2ATPaz Ve NMDA reseptörleri üzerine etkileri

Epilepsi, dünya popülasyonunun yaklaşık %1 ini etkileyen yaygın bir nörolojik hastalıktır ve çeşitli beyin bölgelerinde nöronların hipereksitabilitesi sonucu görülen nörodavranışsal bir rahatsızlıktır. Pek çok araştırmada epileptogenezisin oluşumu, uzun süreli hücresel değişimle oluştuğu belirtilmişse de epileptogenezisin hücresel ve moleküler mekanizması hala tam anlaşılabilmiş değildir. Bu yüzden epileptogenezde plastisite değişikliğinin altındaki mekanizmaların aydınlatılması çalışmaları epilepsinin hem önlenmesi hem de tedavisinde önemli gelişmeler sağlayacaktır. Kalsiyum, sinaptik aktivite ve membran eksitabilitesi gibi pek çok hücresel olaylarda rol oynayan önemli bir ikincil habercidir. Araştışmalar epileptik nöronlarda Ca2+ un sekresyon ve atılım mekanizmalarındaki bozukluğun bazal Ca2+ miktarında artışa yol açabileceğini göstermektedir. Ca+2ATPaz membrana bağlı enzimlerdir ve hücre içerisinde Ca+2 dengesinin sağlanmasında önemli rol oynarlar. Bugünkü bilgiler epilepsilerin Na+, K+ veya Ca+2 kanallarındaki mutasyona, ailesel kanalopatilere ve hücre membranında iyon transportunu düzenleyen membran bağımlı enzimlerden Na+- K+ATPaz ve Ca2+-ATPaz gibi enzim defektlerine bağlı olabileceğini düşündürmektedir. Konvulzanların tekrarlayan kullanılması GABA’erjik (Gama Amino Butirik Asit) fonksiyonların azalmasına yol açmakta ve farklı glutamat subtiplerinin yoğunluğunda ve konsantrasyonunda değişiklik meydana gelmektedir. NMDAR (N-metil-D-aspartat reseptör) aktivasyonu ve Ca+2 un artması epilepsinin oluşumuna yol açmaktadır. Bu çalışmanın amacı PTZ ile epileptik nöbet oluşturulmuş ratlarda, beyin korteks kalsiyum, mikrozomal Ca+2-ATPaz aktivitesi ve hipokampal NMDAR konsantrasyonunu ölçmektir. Çalışma için otuziki erkek Wistar sıçan alındı ve dört eşit gruba ayrıldı. İlk grup kontrol grubu ve ikinci grup tek doz PTZ verilen gruptu. 3. gruba 50 mg/kg/g den, 4. gruba ise 100 mg/kg/g den Topiramat (TPM) intragastrik olarak 6 gün boyunca verildi. 6. gün 2,3, ve 4. gruplara 60 mg/kg Pentilentetrazol (PTZ) ile epileptik nöbet oluşturuldu. Nöbetten 2 saat sonra tüm ratlar sakrifiye edildi. Beyin dokusu ve hipokampusları alındı. Sonuçlarımız PTZ indüksiyonuyla oluşan nöbette Ca2+-ATPaz aktivitesin azaldığını, bazal Ca düzeyinin ve NMDA subünit konsantrasyonlarının arttığını desteklemektedir. TPM tedavisi enzim aktivitesini artırırken, total Ca+2 düzeyini ve NMDA subünit konsantrasyonlarını azaltmaktadır. Sonuç olarak bizim çalışmamız, bu mekanizmalarının anlaşılmasının epilepsi tedavisinde ve epileptogenezin önlenmesi veya geri dönüşümünde yeni terapatik yaklaşımlar geliştireceğini desteklemektedir