DOÇ. DR. ŞEVKET ARIKAN

Kısırlaştırma ve östrus döneminin kedi diş hareketi üzerine etkileri

Mevcut çalışmanın amacı, kısırlaştırma ve östrus döneminin kedi diş hareketi üzerine etkilerini araştırmak ve oluşan bu hareket ile serum östrodiol, kalsiyum, fosfor ve alkalen fosfatazın (ALP ? ) ilişkisini incelemektir. Çalışmada, 18 sağlıklı dişi kedi kullanıldı. Kediler 6’şarlı 3 gruba ayrıldı. İlk grup kedilere kısırlaştırma amacıyla ovariohisterektomi operasyonu uygulandı. İkinci gruptakiler, anöstrus dönemindeki kedilerden oluşmaktadır. Üçüncü grup ise östrus dönemindeki kedileri içermektedir. Kedilerin zygomatik kemiklerine 1,6 mm çapında ve 6 mm uzunluğunda mini vidalar yerleştirildi. Kuvvet elemanı olarak, closed coil-springler (kapatıcı yay) kullanıldı. Kapatıcı yaylar, ligatür teli eşliğinde, bir taraftan mini vidaya diğer taraftan da kanin dişe, 175 g kuvvet uygulayacak şekilde tatbik edildi. Kapatıcı yay uygulanmasından itibaren 12 gün boyunca aktivasyon devam etti. Onikinci günün sonunda yay ve mini vida çıkarıldı. Bu gruptaki kedilerde mini vidanın merkezi ile kanin dişlerin distal kole (diş dişeti birleşim kısmı) kısmı referans alınarak, aradaki mesafe elektronik bir kumpas yardımıyla ölçüldü. Ölçümler 0., 6. ve 12. günlerde gerçekleştirildi. Tüm gruplardan sıfırıncı günde, östrus grubundan ise sıfırıncı güne ilaveten 6. ve 12. günlerde biyokimyasal analizler için kan alındı. En az diş hareketinin östrus grubu kedilerde olduğu belirlenmiştir. Serum kalsiyum ve fosfor seviyesi ile ortodontik diş hareketi arasında ise pozitif bir korelasyon bulunmuştur. En düşük ALP düzeyine kısırlaştırılmış (overektomize) grupta, en yüksek düzeye ise anöstrus grubu hayvanlarda rastlanmıştır. Sonuç olarak, diş hareketinin sınırlanmasında östrodiolün etkin bir role sahip olabileceği düşünülmektedir. Serum ALP seviyesi ile ortodontik diş hareketi arasında ilişki kurmanın oldukça zor olduğu sonucuna varılmıştır. Anahtar sözcükler: Diş hareketi, kedi, ortodontik kuvvet, östrodiol, östrus siklusu