DOÇ. DR. SERAP KARA

Süzme mekanizmalarının incelenmesi ve meyan kökü ekstraktının süzülmesine uygulanması

Yurdumuzda uzun yıllar halkın serinletici ve şifalı içecek maddesini hazırlamada kullanıldığı bilinen, bira ve kolalı içkilerin bileşimine girdiği gibi, sigara, şeker ve plastik sanayiinde de önemli bir katkı maddesi olanmer yan kökü, Türkiye’nin en eski bitkisel ilaç hammaddelerin den biridir. Ham drogtaki etken maddelerin izole edilme sinde gerekli olan teknolojik işlemler dizisinde en so runlu basamaklardan biri, droğun sulu ekstrelerinin süzül- mesidir. Bu çalışmada droğun, belirli bir oranda su ile karış tırılıp özütlenmesinden oluşan bulamacından, ilaç hammad desi olarak kullanıma hazır, istenen özellikleri taşıyan bir süzüntü elde etmek üzere, bir seri süzme işlemi ger çekleştirilmiştir. Deneyler, parçacık boyut dağılımının, uygulanan basınç farkının, işlem sıcaklığının, ortam ola rak kullanılan malzemenin ve bazı süzme yardımcı maddele rinin, vakum koşullarında izotermik olarak gerçekleştiri len bir dizi sabit basınçlı kesikli kek süzme işlemlerinin aldığı süreye, kurutulmuş ekstrakttaki etken madde saflı ğına, süzülen bulamacın berraklığına ve kırılma indisine, sulu ekstrenin ve kurutulmuş ekstraktın verimlerine etki leri belirlenebilecek tarzda planlanmıştır. Ham deney verilerinden yararlanarak süzme direnci, geçirgenlik, gö zeneklilik ve ortalama akış hızı gibi önemli süzme para- metreleri de hesaplanmıştır. Süzme öncesi uygulanan özütleme işleminin süresi ve filtre besleme bulamacının katı/sıvı oranı değişken para metreler olarak incelenmemiş, oluşan keklerde hiçbir yı kama yapılmamıştır. Sonuçlar, ortam olarak mavi süzgeç kağıdı, süzme yardımcı maddesi olarak da kum kullanarak sıcakta sürek li süzme işlemi yapılmasının, belirtilen sistem için, ça lışılan diğer koşullara kıyasla daha uygun olacağını göster miştir.