DOÇ. DR. SELAMİ AKKUŞ

Ankilozan spondilitli hastalarda serum leptin, sitokin ve oksidatif stres düzeylerinin araştırılması

Ankilozan spondilit HLA-B27 ile ilişkili etyolojisi bilinmeyen kronik inflamatuvar bir hastalıktır. AS patogenezinde sitokinlerin rolünün olabileceği gösterilmiştir. Leptin çoğunlukla adipoz doku tarafından salgılanan, primer ve sekonder lenfoid organlarda da bulunan, önemli immünmodülatör ve metabolik etkileri olan bir hormondur. Serbest radikallerin çeşitli romatizmal hastalıkların etyopatogenezindeki rolleri ve önemi üzerine araştırmalar yoğunlaşmıştır. Bununla birlikte AS’nin sebep olduğu inflamatuvar hasarda oksidatif stresin kesin rolü henüz aydınlatılamamıştır. Süperoksid anyonu, hidroksil radikali ve hidrojen peroksid gibi ROS’lar katıldıkları fizyolojik süreçlerdeki inflamatuvar cevaplarda rol oynar. ROS’ların belirlenmesinde MDA reaksiyon metodu kullanılmaktadır. Bu metot ROS’lar için spesifik olmadığı halde biyolojik örneklerde ROS aktivitesinin göstergesi olarak kullanılan tiyobarbitürik asid reaksiyonunun ölçümü kolay ve güvenilir bir metottur. GSH ve GSH-Px endojen antioksidanlardır. Çalışmaya Modifiye New York (1994) tanı kriterlerine uyan, yeni tanılı 13 AS’li (8 erkek, 5 kadın) hasta ve 13 (8 erkek, 5 kadın) sağlıklı kontrol alındı. Hasta ve konrol grubunda serum leptin düzeyleri yanında oksidatif stres parametrelerinden serum MDA, GSH, GSH-Px düzeylerine ve sitokin (TNF ?, IL-6, IFN ?) düzeylerine bakıldı. Ayrıca, BASDAI ve BASFI skor ölçümleri yapıldı. Çalışmamızda AS’li grup ile kontrol grubu arasında serum leptin düzeyleri, TNF ?, IL-6, IFN ? düzeyleri arasında anlamlı farklılık saptamadık. Kan plazma ve eritrosit MDA düzeyleri AS’li hastalarda kontrol grubuna göre anlamlı olarak daha yüksek bulundu (p<0.05). GSH-Px aktivitesi, plazma GSH düzeyleri ise anlamlı olarak daha düşük bulundu (p<0.05). Sonuç olarak, serum leptin düzeyleri AS'li hastalarda kontrol grubuna göre değişiklik göstermemektedir. Serum MDA seviyelerindeki artış ile serum GSH ve GSH-Px değerlerindeki azalma ise AS ile oksidatif stres arasındaki ilişkiyi teyid etmektedir. Anahtar kelimeler: Ankilozan Spondilit, Glutatyon, Glutatyon peroksidaz, Leptin, Malondialdehit, Oksidatif Stres