DOÇ. DR. NİHAL OLGAÇ DÜNDAR

2.4 ghz elektromanyetik alana maruz kalan ratlarda, bilişsel fonksiyonların water-maze hafıza testi ve nmda reseptör ekspresyonu ile değerlendirilmesi, EEG kayıtları ile karşılaştırılması Evaluation of cognitive function by NMDA receptor expression and water maze test, comparison with eeg records in 2.4GHZ electromagnetic field exposured rats

Elektromanyetik radyasyon (EMR), biyolojik sistemi ve başta bilişsel işlevler olmak üzere birçok beyin işlevini etkileyebilir. Bu çalışmada 2.45 GHz EMR’ye maruz kalan sütten yeni kesilmiş ratların bilişsel işlevleri, bilişsel işlev göstergesi olan NMDA reseptörlerini ve EEG değişikliklerini incelemeyi amaçlanmıştır. Bu çalışmada Wistar albino cinsi, sütten yeni kesilmiş (21 günlük) 21 adet erkek rat kullanılmıştır. Ratlar deney (n=12) ve kontrol (n=9) olmak üzere iki gruba ayrılmıştır. Deney grubu günde 1 saat olmak üzere 28 gün boyunca 245 GHz manyetik alana maruz bırakılmıştır. Kontrol grubu hiçbir etkiye maruz bırakılmadan kafeslerde bekletilmiştir. Bu sürenin sonunda ratlar Morris su labirentinde eğitim ve öğrenme testine tabi tutulmuştur. EEG kayıtları alındıktan sonra dekapite edilerek hipokampüsleri çıkarılmıştır. Hipokampüs homojenatlarında NR2A ve NR2B subunitleri Western Blot yöntemi ile çalışılmıştır. Morris su labirentinde karşılaştırılan hedef kadranı bulma süreleri açısından gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark saptanmamıştır. Benzer şekilde hedef kadranda geçirilen süre ve ortalama hızları açısında istatistiksel olarak gruplar arasında anlamlı bir fark saptanmamıştır. Ancak deney grubu kontrol grubuna göre anlamlı düzeyde daha uzun sürede görünür platforma ulaşmıştır. NR2A ve NR2B reseptör ekpresyonları açısından her iki grup arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark saptanmamıştır (p > 0.05). EEG kayıtları değerlendirildiğinde diken sayısı açısından gruplar karşılaştırıldığında deney grubunda kontrol grubundan anlamlı olarak daha fazla idi. Benzer şekilde ilk diken görülme zaman ortalamaları karşılaştırıldığında deney grubunda kontrol grubuna göre istatistiksel anlamda önemli derecede daha kısa bir sürede ilk diken dalgasının gözlemlendiği tespit edilmiştir. Sonuç olarak EMR’ye maruz kalan grupta lokomotor aktiviteden öte motivasyon ve dikkat açısından olumsuz yönde etkilenme olmuş, EEG kayıtlarında nöronal deşarj bulguları izlenmiştir. Bu veriler ışığında kablosuz internet frekansında EMR’ye uzun süreli maruziyet motivasyonu olumsuz etkiyelebilir. Özellikle çocukluk döneminde EMR maruziyetinden uzak durulması dikkat ve motivasyon üzerine olumsuz etkileri önleyebilir. Anahtar Kelimeler: Bilişsel fonksiyon, EEG, elektromanyetik radyasyon, NMDA, water-maze hafıza testi