DOÇ. DR. NİHAL ERGİNEL

Önce dağıt sonra topla araç rotalama problemi için bulanık ortamda çok amaçlı yaklaşım ve uygulama A multi objective approach for vehicle routing problem with backhauls under fuzzy enviroment and an application

Önce dağıt sonra topla araç rotalama probleminde (ÖDST-ARP), müşteriler dağıtım yapılacak ve toplama yapılacaklar olmak üzere ikiye ayrılır. Depodan çıkan bir araç ürünleri dağıtım yapılacak müşterilere götürdükten sonra toplama yapılacak müşterilere uğrayarak ürünleri alır ve depoya geri döner. Bu çalışmada ÖDST-ARP’yi matematiksel modelle çözebilmek için iki aşamalı bir yöntem geliştirilmiştir. Bölge oluşturma olarak isimlendirilen ilk aşamada önerilen çok amaçlı model ile müşteriler araçlara atanmış ve modelin çözümü için bulanık çözüm yaklaşımları kullanılmıştır. Amaçların ağırlıklarının elde edilmesi için Belenson ve Kapur’un iki oyunculu sıfır toplamlı oyun kuramına dayanan yöntemi bulanık kümeler ile yeniden düzenlenerek yeni bir metot önerilmiştir. Atama işleminden sonra araçların rotalarının oluşturulması önce dağıt sonra topla gezgin satıcı problemine (ÖDST-GSP) dönüşmüştür. Rotalama aşaması olarak isimlendirilen bu ikinci aşamada, her bir aracın rotası Goetschalckx ve Jacobs-Belcha’nın ÖDST-ARP için önerdikleri modelden kapasite ve atama kısıtları çıkarılıp ÖDST-GSP için oluşturulan matematiksel model ile elde edilmiştir. Son olarak her iki aşama sonunda bulunan araç rotalarının iyileştirilmesi için yerel arama kullanılmıştır. Önerilen yöntem ile literatürde yer alan test problemleri çözülmüş ve sonuçlar literatürde bilinen en iyi sonuçlar ile karşılaştırılmıştır. Ayrıca seramik sağlık gereçleri üreten işletmenin bir haftalık rotalama problemi önerilen yöntem ile çözülmüştür. Araç kapasitesini aşan talep noktaları, araç kapasitesine göre bölünüp yapay noktalar elde edilerek tüm noktaların kapasitesinin araç kapasitesine eşit veya kapasiteden az olması sağlanmıştır.

Kalibrasyon tedarikçisi seçiminde ölçütlerin belirlenmesi ve çok amaçlı karar verme modeli yaklaşımı

Bu çalışmada kalibrasyon tedarikçi seçimi gibi çok amaçlı bir problem için uygun bir model oluşturulmaya çalışılmıştır. Model oluşturulurken öncelikle literatür araştırması yapılmış ve hizmet sektöründe tedarikçi seçimi için bir çalışmanın olmadığı görülmüştür. Literatürdeki çalışmaların genelde hammadde-yarımamul alımı için olduğu gözlenmektedir. Dolayısıyla kalibrasyon tedarikçisi seçimi için ilk defa bu çalışmada bir anket uygulaması yapılmıştır. Anket çalışmasında kalibrasyon hizmeti için tedarikçi seçim kriterlerini belirlenmiştir. Genelde her sektör, ürün ya da sistemin kalitesini artırmak amacıyla kalibrasyon yaptırmaktadır. Bu durum her sektördeki kuruluşların kalibrasyona ihtiyacı olduğunu ve kalibrasyon tedarikçi seçimi için bir yöntem geliştirme gereğini ortaya koymaktadır. Literatür araştırmasında ürün tedarikçisi seçiminde yapılan çalışmaların genelde tek ürün için olduğu görülmektedir. Bu çalışma çok ürün için çok amaçlı bir kalibrasyon tedarikçi seçimi önermektedir. Önerilen çok amaçlı karar modeli bir örnek üzerinde uygulanarak; zaman, sertifikalı uzman, kalibrasyon talebinin karşılaması gibi kısıtlar altında maliyet enküçüklenmeye ve tedarikçi değerlendirme sonucu enbüyüklenmeye çalışılmıştır. İki amaç fonksiyonu ve dört kısıt kullanılarak çok amaçlı bir model oluşturulmuştur. Model iki evreli yaklaşım ile çözülmüştür. Model iki aşamalı yaklaşım ile çözülmüştür. İki amaç da istenen derecelerde sağlanarak iyi bir çözüm elde edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Çok Amaçlı Karar Verme Modeli, Kalibrasyon Tedarikçisi Seçimi Kriterleri

Havalimanı hizmet kalitesinin iyileştirilmesi : anadolu unıversitesi havalimanı çalışması Improvement of airport service quality

Havaalanları bulunduğu bölgede ekonomiyi canlandırma görevi üstenirken, çevresinde bulunan işletmelerin gelir düzeyinde artış sağlar. Havalimanlarının sağladığı bu ekonomik katkı, yolcu memnuniyetine bağlı değişim göstermektedir. Havalimanı hizmet kalitesine bağlı olarak yolcu memnuniyet düzeyide artış gösterecektir. Çalışmada öncelikli olarak yolcu istek ve beklentileri belirlenmeye çalışılmıştır. Yolcu beklentilerini belirlemek için mevcut havalimanı gözlemlenmiş, uzmanlara danışılmıştır. Belirlenen yolcu istekleri Servqual modeline uygun olarak düzenlenmiş ve yüz yüze yapılan anket yardımıyla değerlendirilmiştir. Servqual yardımıyla her bir yolcu beklentisi için algılanan ve beklenen hizmet kalitesi belirlenmiştir. Mevcut havalimanının hizmet kalitesini iyileştirmek için toplam kalite yönetimi yaklaşımı olan Kalite Fonksiyon Yayılımı (KFY) uygulandıktan sonra belli kısıt ve hedefler altında, yolcu memnuniyetini eniyileyecek, teknik gereksinimler belirlenmiştir. Yurt dışında önemli bir yere sahip olan havalimanı hizmet kalitesi, ülkemizde oldukça yeni bir konudur ve bu anlamda bir uygulama çalışması mevcut değildir. Bu durum göz önüne alınarak yapılan uygulama çalışmasında, hizmet kalitesi sadece ölçülmemiş, aynı zamanda iyileştirilmesine yönelik öneriler (teknik gereksinim) sunulmuş ve bunlar kendi içerinde değerlendirilmiştir. Sonuçta, belli bir bütçe altında yolcu memnuniyetini en büyükleyecek öneriler seçilmiştir. Bu kapsamda bu çalışma oldukça geniş bir bakış açısıyla havalimanı hizmet kalitesini değerlendirmiştir. Anahtar Sözcükler: Servqual Metodu, Kalite Evi, Hedef Programlama