DOÇ. DR. MUSTAFA DEMİR

Türkiye Selçukluları ve Beylikler Devrinde Kayseri’de kültürel hayat

Selçuklu devri Kayseri’sinden kalan maddi kültür unsurlarının birçoğunun günümüzde de korunduğu ve şehirde büyük çoğunluk teşkil ettiği düşünülürse Anadolu Selçuklularının Kayseri kültürüne yaptığı katkı anlaşılabilir. Anadolu Selçuklularının başkentlerinden biri olarak “Darü’l Mülk” sıfatıyla ünlenen Kayseri şehrinin Ortaçağlardaki önemine binaen bugüne kadar Kayseri şehri hakkında çok fazla araştırma yapılmıştır. Bu çalışmada bütün bu araştırmaların ışığında Kayseri’nin kültürel yaşamına dair toplu bir çalışma ortaya çıkarmak amaçlanmıştır. Günümüzde de özellikle içkalesi ve şehir merkezindeki kümbet, külliye gibi yapılarıyla Ortaçağ’daki fiziki yapısını büyük ölçüde koruyan Kayseri’de Selçuklu kültür ve medeniyetinin derin izleri bulunmaktadır. Aynı zamanda Kayseri Ortaçağ’da da gerek ticari ve siyasi gerekse askeri açıdan çok önemli bir şehir olarak karşımıza çıkmaktadır. Kayseri’nin Selçuklular zamanında üstlendiği role bağlı olarak tüm yönleri incelenmeye çalışılmıştır. Yerleşimin en küçük unsurundan sosyo ekonomik unsurlara kadar sosyal hayatla ilgili her ayrıntıya dikkat edilmeye çalışılmıştır. Çalışmada Kayseri kültür hayatı incelenirken konunun içine ve periyoduna dahil olan maddi eserler ele alınmış ve bunlardan yola çıkılarak manevi kültür hakkında da fikir edinilmeye çalışılmıştır. Mesela bir medresenin mimari özelliklerinin yanı sıra medresede ne gibi bilimsel faaliyetler yürütüldüğü konusunda da araştırma yapılmıştır. Bu suretle Selçuklu devri Kayseri’sinin askeri ve ticari öneminin altında meydana gelen sosyal faaliyetler, günlük yaşam, meslek dalları, düğün ve eğlenceleri dönemin kaynaklarının ışığında açıklanmaya çalışılmıştır. Bu dönemde meydana gelen kültürel ortamın incelenmesi sayesinde Kayseri’de şehir hayatının nasıl olduğu, Kayseri’de yaşayan bir şehirlinin nasıl bir yaşam tarzına sahip olduğu gibi sorulara cevap aranmıştır. Netice itibariyle şehirdeki sosyo-kültürel yaşamın bir portresi çizilmiştir. Kayseri şehrinin Selçuklu çehresi gerçekten önemlidir.