DOÇ. DR. MEHMET EMİN BİLGE

Tazminat sigortalarında hasar ve tazminatın belirlenmesi

Sigorta hukuku çok geniş bir uygulama alanına sahip olmasına rağmen bu çalışmada özellikle Tazminat Sigortaları ağırlıklı irdelemeler yapılmıştır. Çalışma esas olarak beş bölümden oluşmuş olup bu bölümler de kendi içerisinde konularına ve başlıklarına göre sınıflandırmaya tabi tutulmuştur. Bu kapsamda çalışma başlangıcında öncelikli olarak savunulan tez hakkında genel açıklamalar yapılarak hem çalışmanın alanı çizilmiş hem de ortaya konulacak iddia ve konular belirlenmiştir. Çalışmamızın birinci bölümünde ana hatlarıyla sigorta sistemini oluşturan sigorta sözleşmesi ile sigorta hukukuna hakim olan unsurlar, ilkeler ve kavramlar kapsamında etraflıca açıklamalar yapılmış, bu sayede tezimizin alt yapısı ve fikri oluşturulmuştur. Bu bölümde ayrıca, çalışmamızın daha rahat anlaşılabilmesi maksadıyla çok geniş uygulama alanı bulunan sigorta’nın farklı açılardan ayrımları kendi içlerinde izah edilmiştir. İkinci bölümde çalışmamıza giriş yapılmış ve bu kapsamda Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortalarında Hasarın belirlenmesi amacıyla nasıl bir yol izleneceği, hasarın hangi kapsamda belirleneceği, ne gibi durumlarda hasarın inceleneceği gibi konular işlenmiştir. Bu bağlamda hasar incelemesi yapılırken uygulama alanından da örnekler verilerek çalışma hakkında farklı bakış açıları oluşturulmuştur. Üçüncü bölümde Kasko Sigortası genel hatları ile ifade edilmiş, bu sigorta türü içerisinde hangi durumlarda hasarın ne şekilde belirleneceği ortaya konmuştur. Yine, diğer sigorta türlerin de olduğu gibi hasar tespiti ve belirlenmesi yapılırken yasal mevzuat, faiz hesabı, zamanaşımı ve yetki konuları da ayrıca tartışılmıştır. Dördüncü ve beşinci bölümde ise Yangın ve Deprem Sigortaları kapsamında hasar tespiti ve belirlenmesi hususları irdelenmiş, genel ilkelere değinilmek suretiyle hangi tür hallerde risklerin meydana geldiği ve bu risklerin ne şekilde tespit edildiği gibi sorulara cevap aranmıştır. Çalışmamızın sonuç bölümünde ise Sigorta hukukunun amacı, geçmişi ve günümüzdeki durumu değerlendirilerek tezimizin konusunun ne kadar önemli olduğu, geniş anlamda bir bütünlük sağlanması ve de eksikliklerin giderilmesi için neler yapılabileceği ortaya konulmaya çalışılmıştır. Anahtar Sözcükler 1. Sigorta 2. Hasar 3. Risk 4. Zamanaşımı 5. Yetki

Çekte ibraz

Çek, Türk Ticaret Kanunu ve 5941 Sayılı Çek Kanunu’nda düzenlenmiş ticari bir senettir. Çekle ilgili hükümlerde uygulamada yaşanan sorunlar üzerine 5941 sayılı Yasa yürürlüğe girmiştir. Bu yasa ile bankaların özen yükümlülüğü artırılmıştır ve bugüne kadar çekle ilgili bilinen çekin kendisine özgü yapısına farklı düzenlemeler de yapılmıştır.Çekin ibrazı, hamil bakımından birçok hakkın talep edilebilmesi açısından önem taşımaktadır. İbraz konusu 5941 sayılı Yasanın yürürlüğe girmesi ile önemini daha da artırmıştır.Bu nedenle tezimizde, Türk Ticaret Kanunu ve 5941 Sayılı Çek Kanununa göre, ?Çekte İbraz? konusu incelenmiştir.Konu iki bölüm halinde incelenmiştir:İlk bölümde ?Çekin İbrazı?, ikinci bölümde ise ?İbrazın Sonuçları? incelenmiştir

Türk Özel Hukukunda ticari vekillik

Ticari vekil, yürürlükteki Borçlar Kanunu m. 453-456 hükümleri arasında düzenlenmiştir. Bu hükümler, İsviçre Borçlar Kanunu’ndaki hükümlerin bir tercümesinden ibarettir. İsviçre Borçlar Kanunu’ndaki düzenleme ise, küçük değişiklikler dışında Alman Ticaret Kanunu hükümlerinden yararlanılarak hazırlanmıştır. Ticari vekil, Borçlar Kanunu Tasarısı’nda, m.551 hükmünde düzenlenmiştir. Tasarı m. 551 hükmünde, maddenin sistematik yapısı ile metninde yapılan düzeltme ve arılaştırma dışında, bir hüküm değişikliği getirilmemiştir. Ticarî vekil, ticarî ilişkiler için verilen her türlü temsil yetkisini, özellikle de bir ticarî işletmeyi işleten kişinin verdiği temsil yetkisini ifade eder. Ticari vekilin unsurları; bir ti?cari işletmenin varlığı, yetkili kişi tarafından atanma, ticari vekil olabilecek bir kişinin bulunması ve ticari işletmenin bütün veya belirli işlerini görmek üzere tayin edilmesidir. Ticari vekil, iç ilişki bakımından kendisini tayin eden tacir ile ilişki içerisinde iken, dış ilişki bakımından üçüncü kişilerle ilişki içerisindedir. Ticari vekil ile üçüncü kişiler arasındaki ilişkiler bakımından, ticari vekil BK. m.32 vd. anlamında temsilcidir. Ticari vekil, kural olarak işletme sahibi veya onun ticari mümessili tarafından tayin edilir. Tüzel kişiler tarafından işletilen ticari işletmelerde ticari vekil, tüzel kişinin yetkili organlarınca tayin edilir. Ticari vekillik yetkisinin verilmesi, kural olarak hiçbir şekle bağlı değildir. Yetki, sözlü olarak verilebileceği gibi, yazılı olarak da verilebilir. Ticari vekilin tayini ticaret siciline tescil ve ilan olunamaz. Buna rağmen, tescil ve ilan yapılmışsa, bu tescil hukuki sonuç doğurmaz. Ticari vekile işletmenin bütün işlerinde taciri temsil yetkisi verilebileceği gibi, ticari vekile, belirli bazı işlemlerde taciri temsil yetkisi de verilebilir. Birinci durumda genel yetkili ticari vekil, ikinci durumda ise, özel yetkili ticari vekil söz konusu olur. Özel yetkili ticari vekillerden, satış mağazası memurları ve seyyar tüccar memurlarıdır önemine binaen kanunda özel olarak düzenlenmiştir. Ticari işletme sahibi, ticari vekillerin temsil yetkisini, üçüncü kişilere usulünce duyurmuş olmak şartı ile sınırlandırılabilir. Duyurunun gereğince yapılmış olup olmadığı dürüstlük kuralına göre belirlenir.

Coğrafi işaretlerin korunması

Ülkemizin, benzersiz doğa, kültür ve sanat zenginlikleriyle dünyada eşi ve benzeri bulunmayan bir coğrafi ürün çeşitliliğine sahip olduğu hepimizce bilinen bir gerçektir. Bu nedenle coğrafi işaretlerin korunması ülkemiz için daha da önem arzetmektedir. Coğrafi işaretler, her türlü ekonomik yapı için önem arzetmesine karşılık, gelişmekte olan ve ekonomisi daha ziyade ülkemiz gibi tarımsal üretime dayanan ülkelerde ayrı bir yere sahiptir. Tarımsal ekonominin ülkemizdeki yeri, iklim ve ürün çeşitliliği gibi etkenler dikkate alındığından coğrafi işaretlerin ülkemiz ekonomisi için ne denli önemli olduğu anlaşılacaktır. Coğrafi işaretlerin korunmasını konu alan bu çalışma toplam altı bölümden oluşmaktadır. İlk olarak coğrafi işaretlerin tanımı, unsurları, çeşitleri ve benzer kavramlarla olan ilişkileri ele alınmış olup ikinci bölümde ise coğrafi işaretlerin tarihsel gelişimi ve önemi ile uluslararası düzenlemelerdeki önemine değinilmiştir. Ardından üçüncü bölümde ise coğrafi işaretlerin tescili, kullanımı ve denetimi ele alınmıştır. Bu çalışmamızın ana konusunu oluşturan ?coğrafi işaretlerin korunması? ise dördüncü bölümde ayrıntılı bir şekilde ele alınmıştır. Peşi sıra koruma ile ilgili olarak coğrafi işaretler aleyhine işlenen suçlar ve tecavüz halleri ile hukuk davalarına beşinci bölümde değinilmiş olup çalışmamızın son bölümünde ise coğrafi işaretlerin hükümsüzlüğü özetle anlatılmaya çalışılmıştır. Bu çalışmada daha çok 555 sayılı Coğrafi İşaretlerin Korunması Hakkındaki Kanun Hükmünde Kararname ile getirilen düzenlemeler ele alınmıştır.