DOÇ. DR. M. EMİN BİLGE

Marka lisansı sözleşmesi

Marka lisansı sözleşmesi, marka hakkını münhasıran kullanma hakkına sahip olan kişinin (lisans veren), sahip olduğu bu hakkın kullanımını -kural olarak- lisans bedeli karşılığında kısmen veya tamamen bir başkasına (lisans alana) devrettiği bir sözleşmedir. Tescilli bir markayı konu edinen marka lisansı sözleşmesinin ve buna ilişkin lisans hakkının hukuki nitelikleri hususu gerek Türk Hukuku gerekse İsviçre ve Alman Hukuku öğretisinde tartışmalı konulardan olsa da, genel temayül marka lisansı sözleşmesinin isimsiz sözleşmelerden, marka lisans hakkının da nispi haklardan olduğu yönündedir. Birbiri ile uzlaşmaz bir çatışma içerisinde olan fikri mülkiyet hakları ve rekabet hukukunun birbiriyle en çok yaklaşma ihtimalinin olduğu husus olan lisans sözleşmeleri, kendine has özellikleri nedeniyle çoğu zaman rekabet hukuku ile çelişki halinde bulunmakta ve fakat teknolojik yeniliklerin teşviki ve transferi hususlarında bir uzlaşma içerisine girebilmektedir. Bu nedenle tezimizde, özellikle yukarıda belirtilen noktalara açıklık getirmeye çalışılmıştır.

Marka hakkına tecavüz halinde açılabilecek hukuk davaları

Bilindigi üzere marka, bir isletmenin mal ve hizmetlerini bir baska isletmenin mal ve hizmetlerinden ayırt etmek amacıyla kullanılan isarettir. Malın satımında en önemli rolü oynayan marka bu özelliginden dolayı ticari hayatın vazgeçilmezleri arasında yer alır. Markanın sahip oldugu güç marka üzerinde hak sahibi olmayanları cezbetmekte ve bu durum da marka hakkı ihlallerine neden olmaktadır. Marka hakkına tecavüz teskil eden fiiller 556 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 9. ve 61. maddelerinde belirtilmistir. Ne var ki, Anayasa Mahkemesi adı geçen maddelerin bazı bentlerini 03.01.2008 tarihli kararıyla iptal etmistir. Söz konusu Anayasa Mahkemesi kararı çalısmamızda ayrıntılı olarak incelenmis ve karara birtakım elestiriler getirilmistir. Ayrıca, marka hukukunun rekabet hukukunun bir kolu oldugu düsüncesinden hareketle iptal kararından sonra olusan boslugun kısmen de olsa doldurulabilmesi için Türk Ticaret Kanununun haksız rekabete iliskin hükümlerinin iptal edilen bentlerle ilgili olarak uygulanması gerektigi yönünde çalısmamızda görüs beyan edilmistir. İnternet kullanımının bas döndürücü bir hızla artması e-ticaret kavramını gündeme getirmis ve ticari iliskilerin önemli bir bölümü internet üzerinden kontrol edilir hale gelmistir. Konuyla ilgili olarak, markanın internet alan adı olarak kullanılması hususuna çalısmamızda yer verilmistir. Marka hakkına tecavüz halinde ileri sürülebilecek hukuki talepler ve açılabilecek hukuk davaları ile birlikte bu davaları görülecegi görevli ve yetkili mahkemeler çalısmamızda ayrıntılı olarak incelenmistir. 556 sayılı Kanun Hükmünde Kararname artık ihtiyaca cevap veremez duruma gelmistir. Üzerinde çalısılmakta olan Markalar Kanunu Tasarısı taslagının eksiklikler giderilip bir an önce yasalasması gereklidir. Anahtar kelimeler: 1- Marka 2- Marka Hukuku 3- Marka Hakkına Tecavüz 4- 556 Sayılı KHK 5- Hukuk Davası