DOÇ. DR. HİMMET TEZCAN

Bursa ilinde kestane kanserine neden olan Cryphonectria parasitica (MURR.) BARR.’nın biyolojik kontrolü üzerinde çalışmalar

Bu çalışma Bursa ili sınırları içerisindeki üç farklı bölgedeki kestane alanlarında 2011-2012 yıllarında yapılmıştır. Bu bölgeler Osmangazi İlçesi Yiğitali Köyü, Yıldırım İlçesi Cumalıkızık Köyü ve Karacabey İlçesi Kurşunlu Köyü kestane alanlarıdır. Aktif ve iyileşmiş Kestane Kanseri belirtisi gösteren kestane ağaçlarından Patates Dekstroz Agar (PDA) ortamında Cryphonectria parasitica?nın fungal izolasyonları yapılmıştır. Buna göre, Kestane Kanserine neden olan C. parasitica?nın izolasyon sıklığı 2011-2012 yılları için Yiğitali, Cumalıkızık ve Kurşunlu Köylerinde sırasıyla %51,2 ? %42,8 ; %70 ? %48 ve %49,6 ? %40,8 oranlarında olmuştur. Bu durum C. parasitica?nın tüm bölgelerde birinci derece Kestane Kanseri etmeni olarak var olduğunu göstermiştir. Karacabey İlçesi Kurşunlu Köyü kestane alanında yetiştiriciliği yapılan üç kestane çeşidindeki doğal aktif (=virulent) kestane kanserlerine karşı yine bu bölgeden izole edilen bir hipovirulent izolatın etkililiği araştırılmış ve Sarı Aşı (=Osmanoğlu) çeşidinde daha az etkili olduğu saptanmıştır. Diğer iki çeşit olan Kara Aşı ve İtalyan Sarısı (=Maraval74) çeşitlerinde hipovirulent ırk daha etkili olmuştur. Daha sonra laboratuvar koşullarında ve petri kabı içerisinde kesik kestane dal parçaları üzerinde bu çeşitlerin C. parasitica?nın virulent ve hipovirulent izolatlarına karşı duyarlılıkları da araştırılmıştır. Bu testin sonucunda, C. parasitica?ya çeşitlerin duyarlılıklarının sırasıyla Sarı Aşı (=Osmanoğlu), Kara Aşı, İtalyan Sarısı (=Maraval74) şeklinde olduğu belirlenmiştir. Kestane Mürekkep Hastalığına dayanıklı olduğu bilinen Maraval74?ün Kestane Kanserine de kısmen dayanıklı olduğu belirlenmiştir.