DOÇ. DR. HASAN LATİF

Türk turizm endüstrisinin uluslararası rekabet gücünün değerlendirilmesi: Elmas modeli ile Türkiye İspanya karşılaştırması Evaluation of international competitive advantage of Turkish tourism industry: Comperation of Turkey and Spain via diamond model

Bu çalışma kapsamında ?Turizm sektöründe rekabet eden ülkelerin bazılarının diğerlerine göre gerek gelirler, gerekse turizm talebinin yoğunluğu açısından ortalamanın üzerinde sürdürülebilir başarı gösterdiği, bazılarının ise ortalamanın altında başarı gösterdiği bir durum? tespit edilmiştir. 900 milyar dolarlık dünya turizm gelirinden 490 milyar dolar ile tüm kıtalar arasında en yüksek payı alan Avrupa’da turizm alanında rekabet eden ülkelerden İspanya’nın 57 milyon turist ve 61 milyar dolar turizm geliri ile Avrupa pazarında ilk sırayı alması ve aynı sıralamada 25 milyon turist ve 22 milyar dolar turizm geliri ile gerek kültürel ve doğal turizm arz kaynakları gerekse birçok medeniyete ev sahipliği etmiş tarihi geçmişi ile İspanya’dan eksiği olmayan Türkiye’nin çok gerilerde kalması? bu sorunsal kapsamında değerlendirilmiştir. Söz konusu durumun nedenlerini ortaya koymak amacıyla aşağıdaki sorulara cevap aranmıştır: a. Ülkelerin uluslararası rekabet gücünü açıklayan teoriler ve modellerden hangisi ya da hangileri turizm sektöründeki ulusal rekabet gücünü açıklayabilme gücüne sahiptir? b. Benzer kültürel tarihi ve doğal turizm arz kaynaklarına sahip olan ve Avrupa ? Akdeniz pazarında rekabet eden ülkelerden olan İspanya ve Türkiye arasında gerek turizm gelirleri gerekse gelen turist sayısı açısından ortaya çıkan performans farklılığının sebebi nedir? Bu kapsamda teorik arkaplan ikincil veri taraması ile oluşturulmuş, Porter’ın Elmas Modeli (Diamond Model) kapsamında geliştirilmiş mülakatlar İspanya ve Türkiye’de sektör uzmanları ile gerçekleştirilmiş Türk Turizm Sektörü’nün rekabet gücü lider ülke ile karşılaştırmalı olarak ölçülmüştür. Porter’ın Elmas Modeli’nde rekabet gücüne dışarıdan etki eden devlet ve şans faktörleri ile diğer faktörlerin birbirleri ile olan etkileşimi kapsamında verilen cevaplar ışığında Türk Turizm Sektörü’nün rekabetçi bir yapıda olduğu ancak daha rekabetçi bir pozisyon elde edebilmek ve ülkenin yalnızca belli bölgeler bazında turizmde kalkınmışlık yerine tüm ülke geneline yayılmış bir rekabet gücü elde edebilmesi bağlamında geliştirilmesi gereken faktörler ve giderilmesi önem arz eden eksiklikliklerin olduğu tespit edilmiştir.