DOÇ. DR. FİLİZ HİSAR

Bir üniversite hastanesinde çalışan hemşirelerin algıladıkları iş yaşamı kalitesi ve örgüte bağlılık durumları

Araştırma hemşirelerin iş yaşamı kaliteleri ile örgüte bağlılık durumlarını incelemek amacıyla yapılmıştır. Araştırma, Başkent Üniversitesi Ankara Hastanesinde çalışmakta olan hemşirelerin görev aldıkları tüm birimlerde yapılmıştır. Araştırmaya kurumda en az bir yıl çalışmış hemşireler dâhil edilmiş ve araştırma 163 hemşire üzerinde yapılmıştır. Veriler, ?İş Yaşamı Kalitesi Ölçeği? ve ?Örgüte Bağlılık Ölçeği? kullanılarak toplanmıştır. Veri toplama formu 3 bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde hemşirelerin tanıtıcı özellikleri, iş yaşam kalitesi ve çalışma koşullarına yönelik düşüncelerini içeren toplam 13 soru, ikinci bölümde iş yaşam kalitesine ilişkin 35 soru, üçüncü bölümde ise örgüte bağlılıklarına ilişkin 14 soru olmak üzere toplamda 62 soru yer almaktadır. Çalışmadan elde edilen verilerin değerlendirilmesi ve tabloların oluşturulması amacıyla SPSS (Statistical Package for Social Sciences) version 15 kullanılmıştır. Ölçeklerden elde edilen puanlar, ortalama ve standart sapma olarak sunulmuştur. Kategorik değişkenlerin (örneğin demografik özellikler, cinsiyet, medeni durum vb.) sunumu için ise frekans ve yüzde değerler kullanılmıştır. Student?s t testi, tek yönlü varyans analizi, Tukey çoklu karşılaştırma testi, Mann-Whitney U testi, Kruskal-Wallis varyans analizi, Bonferroni düzeltmeli Mann-Whitney U testi kullanılmıştır. Ölçeklerin güvenirliklerini belirlemek amacıyla Cronbach Alfa katsayıları ve ölçekler arasındaki ilişleri incelemek için ise Pearson korelasyon analizi yöntemi kullanılmıştır. Bütün istatistiksel analizlerde önemlilik seviyesi olarak p<0.05 değeri kabul edilmiştir. Araştırmada hemşirelerin orta düzeyde iş yaşamı kalitesi algıladıkları (?=114.6±17.8), örgüte bağlılık 1 boyutundan ?=4.4±1.1, örgüte bağlılık 2 boyutundan ?=3.8±0.9 puan alarak örgüte bağlı oldukları görülmüştür. İş yaşamı kalitesi ile örgüte bağlılık arasında pozitif yönde bir ilişki olduğu ve bu ilişkinin anlamlı olduğu saptanmıştır (p<0.05). Araştırmada elde edilen sonuçlar doğrultusunda önerilerde bulunulmuştur.

Ankara ilindeki verem savaşı dispanserlerinde tedavi alan tüberküloz hastalarında damgalanma Stigmatization of the patients being treated dispanseries in the province of Ankara

Tüberküloz; bulaşıcı ve tedavisi uzun süren bir hastalıktır. Tüberküloza karşı toplumda korku ve önyargı gibi nedenlerle, hastalar toplum tarafından dışlanmakta ve damgalanma deneyimi yaşayabilmektedirler. Stigma, hastaların sağlık kurumuna başvurmasını, hastalara tanı konulmasını geciktirebilmekte, tanı konulmuş hastaların da tedaviye uyumunu olumsuz etkileyebilmektedir. Bu nedenle stigma, tüberkülozun tanı ve tedavi sürecini olumsuz etkileyerek hem ulusal hem küresel düzeyde tüberkülozun kontrolünde ciddi bir engel teşkil etmektedir. Araştırmamız tüberküloz hastalarının stigma düzeyini ve etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Araştırmamızın evreni, Ankara ili verem savaş dispanserlerine kayıtlı tüberküloz hastalarından oluşmaktadır. Çalışmaya 03.09.2012 ve 31.01.2013 tarihleri arasında dispanserde tedavi gören 129 tüberküloz hastası alınmıştır. Verilerin toplanmasında “Genel Bilgi Formu” ve “Tüberkülozlu Hastalarda Stigma Ölçeği kullanılmıştır. Katılımcıların %50.4’ü kadın, %60.5’i akciğer tüberkülozudur. Çalışmamızda, hastaların ölçek genelinden aldıkları ortalama puan x=69.6±12.6 olup, katılımcıların yarısından fazlasının (%53.4) stigma düzeyleri yüksek bulunmuştur. Ölçekte hastaların aldıkları en yüksek puan ortalaması “Hissedilen Stigma” (x=29.9±6.3) alt boyutunda, en düşük puan ortalaması “Aile/Arkadaş İlişkisi” (x=11.3±3.8) alt boyutundadır. Hastaların %67.4’ü evli olup medeni durum ile THSÖ’nün “Aile/Arkadaş İlişkileri” alt boyutu stigma puanı arasında anlamlı ilişki bulunmuştur (p<0.05). Evli ve dul olanların bekâr olanlara göre "Aile/Arkadaş İlişkisi" alt boyutu stigma puanlarının yüksek olduğu saptanmıştır. Hastanın mesleğinin stigma düzeyini etkilediği tespit edilmiştir (p<0.05). Serbest meslek sahibi hastaların THSÖ genelinden aldıkları ortalama puan; ev hanımı, memur, işçi hastaların aldıkları stigma puanından anlamlı derecede yüksek bulunmuştur. Bu kapsamda; hastaya,hastanın ailesine ve risk grupları başta olmak üzere tüm topluma tüberküloz konusunda eğitimlerin yapılması önerilmektedir. Anahtar Kelimeler: Tüberküloz, Stigma, Hemşirelik