DOÇ. DR. ESTER RUBEN

Orhan Pamuk edebiyatında tarih ve kimlik söylemi Discourse of history and identity in Orhan Pamuk?s literature

Doğulu ya da Batılı olmak kültürel kimliğimizin ana hatlarını oluşturuyor. Bu tartışma toplumumuz için yeni değil. 19. Yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu’nun son döneminde başlayan, cumhuriyetin kuruluşu ile devam eden bu tartışma güncelliğini hiç kaybetmedi zaten. Türkiye gibi hem coğrafi hem de tarihi olarak önemli geçiş noktalarının üzerinde bulunan bir ülkede, kültürel bir kimlik sorununun var olması ve elbette böylesi bir sürecin romanlara yansıması kaçınılmazdır. Bu yüzden Türk romanının ana sorunsallarından birinin sancılı Türkiye modernleşmesinin yarattığı gerilimden çıktığını söyleyebiliriz. Orhan Pamuk’un romanları esas olarak Türk tarihi ve kimliğiyle ilgilidir. Onun romanları özel olarak Osmanlı ve Türk tarihi kapsamı içindeki belirsiz bir kimliğin temsilinden oluşmaktadır. Gelenekle uyumlu, öte yandan Batılı modernleşme düşüncesi ile ahenk içinde olan bir kimliğin inşası Orhan Pamuk için temel mesele olagelmiştir. Orhan Pamuk romanlarında kültürel kimlik sorunu ve tarih söylemi tezin ana konusunu oluşturuyor. Tez, ayrıca bir taşra ülkesi yazarı olarak Pamuk üzerine odaklanmakta ve yazarın Doğu ile Batı söylemlerine nasıl yer verdiğine bakmaktadır. Özetle son zamanların en önemli ve en çok tartışılan yazarı Orhan Pamuk’un kimlik sorunu ve tarihe nasıl baktığı tartışılacaktır. Anahtar kavramlar: Kimlik Sorunu, Tarih, Modernleşme, Doğu/Batı Söylemi, Gelenek