DOÇ. DR. EROL KURUBAŞ

Etnik çatışmaların uluslararası boyutu ve çözüm sürecinde uluslararası topluluğun rolü

Bu tezin amacı, uluslararası sistemin istikrar ve güvenliğini önemli ölçüde etkileyebilen etnik çatışmaların uluslararası boyut kazanmasındaki faktörlerin neler olduğunun ve uluslararası topluluğun bu tür çatışmalara yönelik ne tür çözümler ürettiğinin belirlenmesidir. Etnik çatışma özü itibarıyla devletlerin bir iç sorunu olduğu için uzun yıllar uluslararası ilişkiler disiplini tarafından ihmal edilmiş bir fenomendir. Ancak etnik çatışmaların özellikle Soğuk Savaş sonrası artan bir şekilde ve uluslararası sistemin istikrar ve güvenliğine ciddi bir tehdit olarak ortaya çıkması, 1990’ların başından bu yana konunun uluslararası ilişkiler disiplini açısından daha çok dikkate alınmaya başlanmasına neden olmuştur. Öte yandan, etnik kimlik farklılıklarından oluşan etnik meselelerin temelinde etnik grupların siyasallaşarak bazı taleplerde bulunması ve ulus-devletin bazı temel yapısal özellikleri var olmakla birlikte her iki durumda da ulusçuluk ideolojisi kilit bir rol oymaktadır. Bu temel durumla birlikte, etnik meseleler birbirinden çok farklı nedenlerde ve çeşitlilikte ortaya çıkabilmektedir. Fakat hangi nedenle çıkarsa çıksın, bu tür çatışmaların uluslararasılaşma eğiliminde olduğu ve çok kolay bir şekilde bu boyutu kazanabildiği yadsınamaz bir gerçektir. Özellikle, azınlık ve insan hakları ihlalleri; etnik grupların self-determinasyon talebinde bulunmaları; etnik çatışmaların savaşa dönüşmesi; ayrılıkçı etnik grupların ve devletlerin diplomatik faaliyetleri; çatışmalara yabancı devlet desteği ve taraflı müdahaleler etnik çatışmaların uluslararası boyut kazanmasındaki temel mekanizmalar olarak kabul edilebilir. Bununla birlikte, uluslararasılaşan etnik çatışmalarda ortaya çıkan/çıkabilen mülteci krizleri, aktörlerin teröre başvurması, kitle imha silahlarının kullanılması riski gibi durumlar uluslararası güvenlik, barış ve istikrara yönelik ciddi tehditlerde bulunmaktadır. Bu nedenden ötürü, uluslararası topluluk bu çatışmaların çözümlenmesine oldukça büyük bir önem vermektedir. Bu çözümler, hükümetlerarası uluslararası örgütlerin çözüm çabalarından sadece tek bir devletin müdahalesine kadar geniş bir çeşitlilik içermektedir. Fakat genel olarak, etnik çatışmalara uluslararası müdahalelerin başarılı sonuçlar verdiğini söylemek oldukça zordur. Bunun en önemli nedeni ise, bu tür çatışmaların doğasına yönelik çözümlerin ortaya konulamamasıyla birlikte net bir çözüm çerçevesinin oluşturulamamasıdır. Tüm bunların sonucunda da, günümüzde uluslararası topluluk için ciddi bir sorun teşkil eden etnik çatışmaların kısa vadede çözümlenmesi pek olası gözükmemektedir.

Uluslararası terörizm ve PKK terör örgütü(1980’den günümüze) International terrorism and PKK terrorist organization (1980 to present)

Bu çalışmanın amacı, dünyada gelişen uluslararası terörizm kavramı çerçevesinde PKK terör örgütünü kuruluşundan bugüne incelemek ve değişimini analiz etmeye çalışmaktır. Türkiye’nin bulunduğu coğrafyada gelişen uluslararası politikaların PKK terör örgütünü nasıl bir aktör ve Türkiye’yi uluslararası terörizmin hedefi haline getirdiği incelenecektir. Birinci bölümde genel hatlarıyla terörizm kavramı üzerinde durulacak, tarihi gelişimiyle özelliklerine değinilerek uluslararası terörizm ile ilgili hukuki yaklaşımlar ve uluslararası örgütlerde terör konusunun işlenişi ele alınacaktır. İkinci bölümde, Kürtçülük faaliyetleri neticesinde kurulan PKK terör örgütünün kuruluşundan günümüze kadar gelişimi incelenecektir. Üçüncü bölümde Uluslararası terörizm kavramı açıklandıktan sonra PKK terör örgütünün, Türkiye’ye karşı uygulanan dış politikanın bir unsuru olarak, başta demokrasi ve insan hakları savunucusu Batılı ülkelerden olmak üzere destek gördüğü ve bu desteğin boyutları ortaya konulmaya çalışılacak, uluslararası örgütlerin PKK konusundaki tutumlarına değinilecektir. Sonuç kısmında çalışmanın değerlendirilmesi yapılarak Türkiye’nin kendi içinde güçlü olduğu sürece dış politikasında da güçlü olabileceğine vurgu yapılmıştır.