DOÇ. DR. ERMAN COŞKUN

Afet eğitimi algılaması: İlköğretim öğrencilerine verilen afet eğitimlerinin algılamasını ölçmek üzere bir araştırma

Afet, kriz veya Acil Durum olarak ifade edilen ani gelişen olaylar, günlük yaşantıyı kesintiye uğratarak, insan topluluklarını olumsuz yönde etkilemektedir. Geçmişten günümüze yaşanan bu durumlara karşı, ne şekilde bir tedbir alınması gerektiği konusu çeşitli bakış açılarıyla değerlendirilmekte ve tartışılmaktadır. Tarihsel süreçte, olumsuz yaşanan herhangi bir olayın, yaratıcı tarafından insanlara bir ders olması için meydana getirildiği inancının hakim olduğu görülmektedir. Dünya üzerinde canlıların yaşayabileceği bölgeler, genel olarak bakıldığında, bir takım riskleri de beraberinde getirecek bölgelerdir. İklimsel değişiklikler, savaşlar, hastalıklar, insan topluluklarını, bazen göçe zorlamış, bazen de toplumların tamamen yok olmasına sebep olmuştur. Bu nedenle, insan toplulukları, yaşamlarını sürdürebilmek için, yaşamlarını riske sokacak durumların bilincinde olarak, gerekli tedbirleri almak zorundadır. Bu çalışmanın araştırma problemi, Türkiye’de ilköğretim öğrencilerine verilen afet eğitimlerinin ne şekilde algılandığı belirlemek olarak ifade edilebilir. Afet olgusu, bir toplumu, birey ayrımı olmadan tümüyle etkilemekte olup, halkın eğitilmesi birinci derece öneme sahiptir. Bu durum göz önüne alınarak, çalışmanın temel amacı şu şekilde ifade edilebilir: Toplumun farklı kesimlerine mensup bireylerin, afet eğitim çalışmalarına bakış açısını belirlemek, ilköğretimde verilen afet eğitimlerinin algılanmasını ölçmek ve bu eğitimlerin verilmesi için en uygun yöntemleri belirlemektir. Yapılan araştırmada, iki ayrı model kullanılarak veri toplanmıştır. Birinci modelde, genel bir anket yapılmıştır. Bu anket ile toplumun değişik kesimlerinden bireylere yöneltilen sorularla, afet eğitim çalışmalarına bakış açısı belirlenmiştir. İkinci modelde bir uygulama çalışması yapılmıştır. Toplumun farklı kesimlerinden bireylerinin Afet Eğitimine bakış açısı belirlendikten sonra, spesifik bir grup olarak ilköğretim öğrencileri seçilmiştir. İlköğretim öğrencilerinin seçilmesinin sebebi, afet bilincinin küçük yaşlardan itibaren kazandırılması gerekliliğinin, afet ile ilgili tüm otoriteler tarafından kabul edilmiş olması ve bu konuda daha önce yapılmış bir çalışma olmamasıdır. İlköğretim öğrencilerine yönelik uygulamada, bir eğitim programı içeriği, farklı eğitim metotlarıyla öğrencilere aktarılmıştır. Eğitim sonunda yapılan ölçüm çalışmasıyla algılanma derecesi ölçülerek, eğitimlerin verilmesi için en uygun yöntemler belirlenmiştir. Bu kapsamda yapılan çalışma sonucunda, yaş, cinsiyet, eğitim seviyesi ve gelir düzeyi gibi demografik faktörlerin Afet Eğitimine bakış açısını önemli ölçüde etkilediği belirlenmiştir. Bakış açısına etki eden faktörler arasında, bilgi teknolojilerine yatkınlık derecesi ve sayısal uçurum kavramı da bulunmaktadır. Uygulama çalışmasının sonucunda, görsel, işitsel cihazlar kullanılarak verilen eğitimlerin daha kalıcı olduğu görülmüştür. Bununla birlikte, tek bir eğitim metodu ile Afet Eğitimi verilmesinin uygun olmadığı belirlenmiştir. Her bir bireyin öğrenme biçimine göre değişkenlik gösterecek şekilde, afet eğitim programları çeşitlendirilmesi gerekliliği tespit edilmiştir.

Metin madenciliğinde kullanılan yöntemlerin karşılaştırılması: Siyasi parti liderlerinin grup genel toplantı konuşmaları ile bir uygulama

İletişim ve bilgisayar teknolojilerindeki gelişmelere paralel olarak, insanlar daha fazla bilgiye erişim olanağı bulmuşlardır. Bilginin çok kısa sürede toplanması, depolanması, işlenmesi ve bilgiye dönüştürülüp yeniden istenilen birimlere aktarılması ihtiyacı yeni disiplinlerin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Metin madenciliği bu yeni disiplinlerin doğuşuyla ortaya çıkan bilgi analiz yöntemlerinden biridir ve yapısal olmayan verilerden yani metinlerden anlamlı ve kullanılabilir bilgilerin çıkarılması için metinin çeşitli istatistiksel yöntemlerle analiz edilmesini amaçlamaktadır. Bu çalışmanın amacı, metin madenciliğinin her aşamasında kullanılan dilbilgisel ve istatistiksel teknik ve algoritmaların incelenmesi ve karşılaştırılması, ayrıca sınıflandırma algoritmaların metin madenciliği uygulamalarında gösterdiği performansın incelenmesidir. Çalışmada metin madenciliği uygulaması olarak, siyasi parti liderlerinin yaptığı grup genel toplantı konuşma metinlerinin sınıflandırılması için gerekli analiz ve sonuçlarına yer vermiştir. Bu amaç doğrultusunda Türkiye’deki üç büyük siyasi parti liderine ait 10’ar konuşmanın yer aldığı 30 adet konuşmadan oluşan veri seti kullanılmıştır. Özellik çıkarımı tekniklerinden gövdeleme yöntemi, grup genel toplantı konuşmaları kullanılarak elde edilen 2-gramlar ve 3-gramlar, kelime kümeleme yöntemlerinden K-Means algoritması gibi dilbilgisel ve istatistiksel özellikler kullanılarak 8 farklı özellik vektörü oluşturulmuştur ve bu özellik vektörleri frekansa göre ve terim frekansı x ters doküman frekansı ağırlıklandırma yöntemlerine göre ağırlıklandırılmıştır. Makine öğrenmesi yöntemlerinden olan Naive Bayes, Destek Vektör Makinesi, K-En Yakın Komşuluk Algoritması ve Karar Ağaçları algoritmaları kullanılarak her bir özellik vektörünün sınıflandırmadaki başarıları karşılaştırılmıştır. Çalışmanın sonuçlarına göre, en başarılı sınıflandırma algoritması Naive Bayes ve Destek Vektör Makinesi algoritmalarıdır. Dokümanların sınıflandırılmasında, grup genel toplantı konuşmaları kullanılarak elde edilen 2-gramların ve K-Means algoritması ile elde edilen özellik vektörlerinin konuşmaları sınıflandırma üzerinde daha başarılı sonuçlar ürettikleri görülmüştür. Anahtar kelimeler: Metin Madenciliği, N-gram, Vektör Uzay Modeli, Naive Bayes, Metin Madenciliği Uygulamaları