DOÇ. DR. ÇAĞATAY TANRIVERDİ

Farklı damlatıcı tiplerinin hidrolik performans analizi Hydraulic performance analysis of different types of emitters

Suyun öneminin daha da anlaşıldığı günümüzde sulama sistemleri arasında en fazla damla sulama sisteminin tercih edilmesi gerekmektedir. Bunun nedeni suyun sadece bitki kök bölgesine ulaştırılması sayesinde, suyun en etkin bir biçimde kullanılmasıdır. Damla sulama sistemlerinde su çıkışı sistemin en önemli elemanı kabul edilen damlatıcılar sayesinde gerçekleştirilmektedir. Damlatıcılar debi denetimi için kullanıldığından sistemin performansını en fazla etkileyen sistem elemanı olarak kabul edilmektedir. Bu araştırma, günümüzde üretilen ve ülkemizde yaygın olarak kullanılan farklı firmalara ait, farklı özelliklerde ve debilerdeki damlatıcıların benzer veya aynı teknolojilerle üretilmiş olmalarına rağmen bazı teknik özelliklerinin aynı olmaması ve üretim aşamasında oluşabilen yapım farklılıkları nedeniyle ortaya çıkan hidrolik performanslarının basınç değişimleri karşısındaki tepkilerinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Damlatıcıların basınç-debi ilişkilerinin belirlenmesi amacı ile 5 farklı tip damlatıcı kullanılmıştır. Her bir tip için 51 adet damlatıcı seçilmiş ve toplamda 255 deneme yapılmıştır. Denemeler 0.5?2.0 atm basınç değerleri arasında, 0.5 atm aralıklarla 4 farklı basınç değerinde yürütülmüştür. Araştırma sonucunda içten geçik (inline) damlatıcıların basınç-debi ilişkisinin doğru orantılı olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca Yapım Farklılık Katsayısı (CVm), İstatistiksel Yeknesaklık (Us), Damlama Türdeşliği (EU) ve Christiansen Yeknesaklık Katsayısı (Cu) değerlerinin basınç ayarsız inline damlatıcılarda basınç ayarlı damlatıcı tiplerine göre daha yüksek (?mükemmel? sınıfında) çıktıkları gözlenmiştir. Araştırma sonucunun damlatıcı üreticilerine ve kullanıcılarına, damlatıcıların hangi basınç altında öngörülen değil, gerçekte ne kadar debi sağladığı hakkında yol gösterebileceği düşünülmektedir.