DOÇ. DR. BANU KALE KÖROĞLU

Metabolik sendrom’lu OSAS’lı hastalarda Nesfatin-1 düzeylerinin değerlendirilmesi

Giriş: Obstrüktif Uyku Apne Sendromu (OUAS) uyku sırasında tekrarlayan tam (apne) veya parsiyel (hipopne) üst solunum yolu obstrüksiyonu epizodları ve sıklıkla kan oksijen satürasyonunda azalma ile karakterize bir sendromdur. OUAS ile metabolik sendrom (MS) birlikteliği yapılan çalışmalarla gösterilmiş olup, son yıllarda obeziteden bağımsız olarak OUAS’un insülin direnci üzerine etkisi yeni çalışmaların araştırma konusu olmuştur. Nesfatin-1 yeni tanımlanmış prekürsör molekülü NUCB2 (nukleobindin2) olan 82 aminoasitli bir proteindir. Nesfatin-1’in sadece gıda alımının düzenlenmesinde değil aynı zamanda bazı beyin fonksiyonlarının düzenlenmesinde, otonom regülasyonunda, stres, ruh hali ve paradoksal uykuda düzenleyici olarak rol aldığı bilinmektedir. Çalışmamızda OUAS’lu hastaların MS ile olan ilişkisini ve son zamanlarda enerji balansı, glukoz metabolizması, obezite üzerine etki gösteren hipotalamik doygunluk peptidlerinden biri olan Nesfatin-1’in bu ilişkide MS’a bağımlı ya da bağımsız etkinliğini değerlendirmeyi amaçladık. Materyal Metod: OUAS kliniği ile başvuran hastalar alındı. Polisomnografi’de Apne-Hipopne indexi (AHİ) değerlerine göre hastalar hafif, orta ve ağır OUAS olmak üzere 3 gruba ayrıldı, kontrol grubu ile birlikte toplam dört grup oluşturularak 59 hasta alındı. MS ve MS ile ilişkili laboratuvar değerleri ile çeşitli OUAS parametreleri karşılaştırıldı. MS olan ve olmayan OSAS’lı tüm hasta gruplarında Nesfatin-1 düzeyleri değerlendirildi. Bulgular: Hafif OUAS grubunda 12, orta OUAS grubunda 12, ağır OUAS grubunda 17 ve kontrol grubunda ise 18 hasta mevcuttu ve tüm hasta gruplarında erkek cinsiyet daha fazla görüldü (p=0,007). Tüm gruplar arasında PSG bulguları açısından bakıldığında arousal-index, toplam uyku süresi, desatürasyon indexi istatiksel olarak anlamlı bulundu (p değerleri sırasıyla p=0,043, p=0,042, p=0,00). Arousal-indexi ve desatürasyon indexi OUAS şiddeti arttıkça artmaktayken, toplam uyku süresi OUAS şiddeti arttıkça anlamlı olarak azalmaktaydı. AHİ≥30 olan grupta AHİ<30 olan gruba göre MS görülme oranı daha yüksekti (p=0,009). Tüm gruplar arasında nesfatin-1 düzeyleri arasında anlamlı bir farklılık görülmedi. Nesfatin düzeyleri MS grubunda, MS olmayan gruba göre istatiksel olarak anlamlı olarak daha düşüktü (4,981±1,849 3,971±1,427 p=0,021). Sonuç: Çalışma ve kontrol grubunun insülin rezistansı genel olarak toplumdan yüksek bulundu. OUAS'daki bu insülin direnci artışı, hastalığın kendisinden veya başta obezite olmak üzere MS, hipertansiyon, stres, yaş, obezite gibi eşlik eden komorbit durumlara bağlı olarak gelişmektedir. İnsülin rezistansı patofizyolojisinde rolü olduğu bilinen Nesfatin-1 gelecekte obez insanların tedavisinde ihtiyaç duyulan, toksik etkisi olmayan bir ilaç terapisinin gelişmesi için yararlı bir hedef olabilecek gibi görünmektedir. Enerji dengesi-metabolizma-nesfatin-1 üçlüsü arasındaki ilişkinin ayrıntılı incelenerek değerlendirilmesi ile ilgili olarak yapılacak tüm çalışmalar; obezite ve obezite ilişkili diğer OUAS gibi komorbit durumların mücadelesine tedavi yönünden pozitif katkılar yapacaktır. Anahtar Kelimeler: Obstrüktif Uyku Apne Sendromu, Metabolik Sendrom, Nesfatin-1