DOÇ. DR. AYŞEGÜL GÜÇHAN

Initial and current museum policies of İstanbul Archaeology Museum İstanbul Arkeoloji Müzesi’nin ilk ve bugünkü müze politikaları

Osmanlı İmparatorluğunun ekonomik ve politik açıdan zor durumda olduğu bir dönemde batılılaşma hamlesinin neticesinde kurulan Müze-i Hümayun, bugünkü İstanbul Arkeoloji Müzesi Osmanlı devletinin ilk müzesidir. Müze, iç ve dış politika açısından farklı çağrışımlar yapmakla birlikte, bir taraftan devletin modernleştiğini gösterirken ,öte yandan Osmanlı devletinin sınırları içindeki eski eserlere sahip çıkabilen egemen ve güçlü bir devlet olduğunu ilan etmektedir. Devletin ekonomik ve politik konularla ilgili tavırları değişlikleri Müze’nin koleksiyonuna ve müze ile ilgili uygulamalara da yansımıştır. Osman Hamdi Bey döneminin sona ermesiyle Müze binaları bugünkü haline kavuşmuştur. İmparatorluk yıkıldıktan sonra da uzun sure yürürlükte kalacak olan eski eserleri koruma kanunları bu dönemde şekillenmiştir. Bu yüzden, Müze’nin kuruluş dönemi, Osman Hamdi Bey döneminin sonuna kadar süreyi ve süreci kapsayacak şekilde ele alınarak, devletin eski eserlerle ilgili politikaları ve müze ile ilgili uygulamaları ortaya konulmaktadır. 2000’li yıllardan sonra, modern Türkiye, yine batıya adaptasyon gayretleri içinde diğer pek çok alandaki değişiklerin yanı sıra, kültür alanında da bazı değişiklikleri benimsemiştir. Buna göre, devletin kültür üzerindeki rolünün belirleyici değil, düzenleyici olması yönünde değişiklikler gündeme gelmiştir. AKP’nin (Adalet ve Kalkınma Partisi) iktidara gelmesiyle birlikte IAM’nin yönetim yapısı ve finansman konularını da ilgilendiren değişiklikler ve düzenlemeler uygulamaya konulmuştur. Bu kapsamda bugün Müze’de yaşanan değişim süreci ele alınmaktadır. Böylelikle Müze’nin kurulduğu dönemde ve bugün, devlet için ve halk için ne ifade ettiği