DOÇ. DR. ATİLA AKÇA

Kars yöresinde sığır ve köpeklerde Neospora caninum üzerine epidemiyolojik araştırmalar: Gruplar arası çalışma

Çalışma, Mart 2008 ile Haziran 2009 tarihleri arasında, Kars yöresinde sığır ve köpeklerde N.caninum’un yaygınlığını belirlemek ve ithal sığırların girdiği ve hiç girmediği köy grupları arası karşılaştırma yaparak epidemiyolojik olarak risk faktörlerini ortaya koymak amacıyla yapıldı. Çalışma alanını temsil etmek üzere yurt dışından ithal sığırların girdiği 6 köy (Grup 1) ve girmediği 6 köy (Grup 2) toplam 12 köy rastgele örnekleme yöntemiyle belirlendi. N. caninum antikorlarını ortaya koymak için ticari kitler (sığırlar için kompetitive inhibisyon ELISA, CI-ELISA, köpekler için IFAT) kullanıldı. Köpek dışkı örenklerindeki muayenesinde direkt natif dışkı ve Sheather’in şekerli su ile flotation teknikleri kullanıldı. Veriler Ki kare testiile değerlendirildi. Kars ilinde CI-ELISA ile N. caninum’un serolojik yaygınlığı, her iki gruptan toplam 1100 sığırda %7,2, Grup 1 köylerden 500 sığırda %9,2 ve Grup 2 köylerden 600 sığırda %4,8 olarak bulundu. Köpeklerde aynı oranlar IFAT ile aynı sırayla, 210 köpekte %25,2, 101 köpekte %30,7 ve 109 köpekte %20,2 olarak belirlendi. Hem sığrılarda ve hem köpeklerde gruplara arasındaki yaygınlık oranları farkı anlamlı (p<0,05) bulundu. Gerek sığırlarda ve gerek köpeklerde serolojik yaygınlık oranları daha yaşı hayvanlarda daha genç olanlara göre anlamlı (p<0.05) olarak yüksekti. Her iki grup köyden toplam 125 köpeğin dışkı yoklamasında 10 (%8) hayvanda N. caninum benzeri ookistler görüldü. Bu çalışmanın sonuçları, Kars'ta sığırlarda ve köpeklerde postnatal enfeksiyonların geliştiğini ve sığır neosporosisi için epidemiyolojik olarak köpeklerin potansiyel bir risk faktörü olduğunu göstermektedir. Ayrıca ithal sığırların girdiği köyler, sığır ve köpeklerde seroprevalans daha yüksek bulunarak, riskli grup olarak görüldü. Anahtar kelimeler: Neospora caninum, sığır, köpek, epidemiyoloji, Gruplar arası karşılaştırma, seroprevalans, ELISA, IFAT.